maandag 26 juli 2021

Terneuzen: Kijkwand Margarethapolder

Aan de oevers van de Margarethapolder kun je vogels kijken zonder dat ze verstoord worden. Het gebied is te bereiken vanaf de Huissenspolderweg, 4543 Zaamslag, waar de kijkwand an de oostzuide van de weg te vinden is. Aan de westzijde is een vogeltelpost ingericht. Aan de zuidkant, vanaf de hoek Reuzenhoeksedijk en de Margarethaweg, en vanaf de Margarethaweg (ter hoogte van huisnummer 22) kun je via een pad een kijkpost bereiken


De Margarethapolder is een polder die ten oosten van Terneuzen is gelegen, in de Nederlandse provincie Zeeland. Ze behoort tot de Zaamslagpolders. De kreekrestanten die zich aan de noordwestkant van de polder bevinden zijn in 2006 omgezet in natuurgebied. In 2010 werd dit gebied nog uitgebreid en kwamen er wandelpaden. Het gebied trekt veel weide- en watervogels. Op de zeedijk staat een vogeltrekpost. Ernaast is een kanon opgesteld dat verwijst naar de kustbatterij, Sainte-Marguérite genaamd, die Napoleon hier wilde bouwen. De naam van de nabijgelegen buurtschap, Griete, met haventje, herinnert hier nog aan.

De Margarethapolder is bedijkt in 1742. Daarbij werden verschillende kreken ingedamd. Na de inpoldering is de polder nog meerdere malen onder water komen te staan. De Fransen hadden hier in 1807 nog een geschutsbatterij om de controle te hebben over de scheepvaart over “de Honte” (Westerschelde). Napoleon had hier ook een marinehaven gepland, maar dat is er nooit van gekomen. De drinkwaterputten die men daar toen voor heeft aangelegd zijn nog steeds, ook in het huidige natuurgebied, aanwezig.

De laatste inundatie van de polder vond plaats tijdens de stormvloed in januari 1808 en was eigenlijk een gevolg van een menselijke fout doordat een sluisje in een scheidingsdijk open was blijven staan. Rond 1970, bij de grootschalige dijkverzwaring en ruilverkaveling is de inlaagdijk grotendeels afgegraven en werden delen van de Margarethapolder opgehoogd, waarbij sommige kreken werden uitgebaggerd en anderen werden gedempt. In het kader van het Natuurcompensatieprogramma Westerschelde is van de polder 80 hectare aangewezen om ingericht te worden als natuurontwikkelingsgebied. In de loop van 2006 zijn de werkzaamheden, zoals afgraven van de bovenlaag, verwijderen van bomen en uitgraven en vergroten van kreken volledig afgerond en is het beheer van het gebied overgedragen aan Staatsbosbeheer.

Het is de bedoeling dat in delen van het gebied runderen worden ingezet voor extensieve begrazing. Het gebied bestaat uit grote en kleine (brak)waterpartijen, Waterriet en biezen, Bloemrijk rietland en biezen en Grote-zeggemoeras, Glanshaverhooiland, Kamgrasweide evenals bloemrijk weidevogelgrasland, Kamgras en Kattedoorn.

Er loopt een padje aan de zeedijkkant van het gebied nabij het kijkscherm. Verder is het gebied niet vrij toegankelijk, maar dat is in dit geval geen enkel bezwaar omdat het gebied ook vanboven op de zeedijk, waar ook een telpost is ingericht, bijzonder goed is te overzien. De telpost heeft ook bankjes en u zit er heerlijk uit de wind. Er is ook een kijkscherm waar u vlakbij uw auto kunt parkeren of uw fietsen kunt plaatsen. Vanachter dit kijkscherm kunt u de vogels goed observeren en met een kijker of telescoop kunt u zelf details waarnemen.

Afhankelijk van het jaargetijde kunt u hier onder anderen waarnemen: Aalscholver, Bergeend, Blauwborst, Bontbekplevier, Bonte strandloper, Bruine Kiekendief, Buizerd, Canadese Gans, Dodaars, Fuut, Fazant, Geoorde Fuut, Grauwe Gans, Groenpootruiter, Grutto, Kemphaan, Kievit, Kleine Plevier, Kleine Karekiet, Kleine Zilverreiger, Kluut, Kokmeeuw, Kolgans, Kuifeend, Meerkoet, Nijlgans, Rietzanger, Scholekster, Slechtvalk, Slobeend, Strandplevier, Tureluur, Veldleeuwerik, Visdief, Waterhoen, Watersnip, Wilde eend, Wintertaling, Wulp, IJsvogel. Doelsoorten zijn onder andere Baardman, Lepelaar, Patrijs, Porseleinhoen, Roerdomp, Roodborsttapuit, Snor, Sprinkhaanzanger en Waterral.


De locatie van de kijkwand aan de Margarethapolder.


De locatie van de kijkpost ten zuiden van de Margarethapolder.

dinsdag 19 januari 2021

Harelbeke: Kijkhut De Gavers (Bel)

In provinciedomein De Gavers in het Belgische Harelbeke werd zondag 27-01-2019 de nieuwe kijkhut plechtig geopend aan de natuur- en milieueducatiezone. Het gaat om een houten constructie van waaruit vogelspotters, beschut tegen regen en wind, het Gavermeer en het omliggende natuurgebied kunnen afspeuren.


Kijkhut De Gavers aan de zuidwest zijde van het water van Provinciedomein De Gavers.

De hut vervangt de verouderde kijkhut De Fuut. Die werd in 1982 gebouwd en behoorde tot de eerste vogelkijkhutten in Vlaanderen. De provincie heeft zeventigduizend euro geïnvesteerd in de kijkhut. "Een terechte investering", vindt Jurgen Vanlerberghe, gedeputeerde voor milieu, landschap en natuur. "De overheid baseert zich op de zogenaamde rode lijst om te zien voor welke dier- en plantensoorten extra beschermingsmaatregelen genomen moeten worden. Vogelliefhebbers houden die lijst up to date. Dan is het maar normaal dat we ervoor zorgen dat die mensen dat in goede omstandigheden kunnen doen."

En voor wie eraan zou twijfelen: er valt wel degelijk heel wat te zien in De Gavers. "Vorig jaar werden in Zuid-West-Vlaanderen 302 verschillende soorten vogels gespot. 295 daarvan kon je ook in de Gavers zien."

Kijkhut Fuut vind je het dichtst bij de parking Eikenstraat. Zij is volledig omgeven door het natuurreservaat beheerd door Natuurpunt Gaverstreke. Vanuit kijkhut Fuut heb je als vogelliefhebber een prachtig zicht op de afgesloten zone van de vijver en neem je talrijke vogels waar.

In het gebied werden reeds 274 soorten vogels waargenomen. De wintermaanden staan garant voor veel watervogels. Vooral veel duikeenden zoals Tafeleend en Kuifeend, overwinteren op de plas, samen met honderden Meerkoeten. Ook Fuut en Dodaars overwinteren er in mooie aantallen, samen met enkele Geoorde Futen. Grondeleenden zijn er, maar in kleinere aantallen. Vooral rond de derde landtong zie je kleine groepjes Wintertaling, Krakeend en Smient. Daartussen merk je enkele Brilduikers en sporadisch een Grote Zaagbek of een Nonnetje. De laatste jaren overwinteren steeds meer Roerdompen in het gebied.Ook de Waterral laat zich hier goed bekijken. Buizerd en Sperwer zijn dagelijks waarneembaar, Slechtvalk jaagt regelmatig in het gebied. In het domein foerageren Sijs, Vink, Kneu, verschillende mezensoorten, ... met geregeld Appelvink en Goudvink. In de rietkragen slapen Rietgorzen en Waterpiepers.

De zomers zijn rustiger op ornithologisch vlak. Dodaars en Fuut broeden hier. In het verste Reigerbos situeert zich een kolonie van ongeveer 60 koppels Blauwe Reiger. Sperwer, Buizerd en Boomvalk zijn trouwe broedvogels, net zoals een resem kleine zangertjes. Naast Steenuil en Ransuil is ook de Bosuil hier broedvogel geworden. Dé ster van het reservaat is uiteraard de Woudaap, die hier sedert jaren broedt en vanuit "de Fuut" prima waarneembaar is. Ook de Ijsvogel is er trouw te gast. Tussen deze twee periodes in, situeert zich de vogeltrek. Deze is iets minder massaal tijdens het voorjaar maar vooral het najaar biedt een rijk assortiment aan overtrekkende aalscholvers, ganzen, roofvogels en zangvogels. Het voorjaar is hét moment om rond de plas de eerste zwaluwtjes, sterntjes en steltlopers te zien. Ook Bruine Kiekendief, Visarend en Zwarte Wouw zijn vaak en regelmatig ter plekke.

Kijkhut Reiger staat aan de oostelijke kant van het domein. Vanuit deze kijkhut neem je de vogels waar rond de aangelegde poelen. In de verte observeer je verschillende reigernesten van het Reigerbos. Download de plattegrond (pdf) om de kijkhutten snel te vinden.

livestream vanuit de kijkhut

Kijkhut De Gavers, Meersstraat 5, 8530 Harelbeke, België

Download de plattegrond: https://www.west-vlaanderen.be/sites/default/files/2020-05/plattegrond_0.pdf