dinsdag 13 mei 2025

Waar vind ik een vogelkijkhut?

Als vogelliefhebber wil je wel graag weten waar je het best vogels kunt spotten zonder ze te verjagen. Voor de fotografen is het nog eens zaak om zo dicht mogelijk bij de te fotograferen vogels te komen. Een lange telelens heeft immers ook z'n beperkingen. Kleine vogeltjes dicht bijhalen en ook nog een mooie scherpe tekeningen in de beelden verkrijgen kan enkel met hele grote, maar ook hele duren telelenzen.

In Nederland en België steeds meer vogelkijkhutten en vogelkijkwanden gebouwd. Een groot deel daarvan worden beheerd door het Nederlandse Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, provinciale Landschapsbeheer organisaties, gemeenten en plaatselijke natuurverenigingen. In België verzorgen Natuurpunt en de Provinciale natuur domeinen voor een groot deel het exploiteren van de kijkhutten.

Op vogel-spotter.blogspot.com worden de vogelsoorten beschreven. Dit om beide blogs overzichtelijk te houden. Op dit blog worden vogelkijkhutten geschreven, met de locatie en de vogelsoorten die daar voorkomen.





Index Vogelkijkhutten en vogelspot locaties:
Afferden: Uitkijktoren (Ned) Middelbeers: Landschotse Heide (Ned)
Antwerpen: Vogelkijkhut Hut van Paul Blokkersdijk (Bel) Moergestel: kijktoren Reuselhoeve (Ned)
Arendonk: kijkhut 'de Vogelaar' (Bel) Naardermeer: kijkscherm Kleiplas (Ned)
Arendonk: Uitkijktoren aan Vallei van de Wamp (Bel) Nederweert: kijkhut Weerterbos (Ned)
Arendonk: Vogelkijkplatform aan De Brakeleer (Ned) Nederweert-eind: kijkhut De Banen (Ned)
Averbode: Vogelkijkhut Munninckxgoor (Bel) Olen en Langendonk: Vogeluitkijkpunt Olens Broek (Bel)
Bakel: Vogelkijkwand Stippelberg (Ned) Oostvaardersplassen: De Kluut en Zeearend (Ned)
Balen-Olmen: Uitkijktoren Straalmolen (Bel) Ospel: Groote Peel (Ned)
Balen-Olmen: Vogelkijkhut Griesbroek (Bel) Oudega: Romsicht - Alde Feanen (Ned)
Balen-Scheps: Vogelkijkwand Scheps (Bel) Oud-Heverlee - Blanden: Uitkijktoren De Torenvalk (Bel)
Bergeijk: Maaij-Liskes (Ned) Oud-Heverlee: kijkhut Grote Bron en Roerdomp (Bel)
Bergeijk-Pelt: De Plateaux (Ned-Bel) Oud-Heverlee: Uitkijktoren Dijlevallei (Bel)
Beveren-Leie: kijkhut Zavelput Oud-Heverlee: Vogelkijkhut aan de Koebrug (Bel)
Biesbosch: Maltha-Spieringpolder (Ned) Oud-Turnhout: Uitkijktoren en kijkhut De Liereman (Bel)
Biezenmortel: kijkwand De Leemputten (Ned) Peize: Uitkijktoren De Onlanden (Ned)
Biezenmortel: Uitkijkpunt Steenfabriek d’n Oven (Ned) Pelt: kijkhut aan de Provincievijver Hageven (Bel)
Boxtel: Tour de Frans toren, Banisveld (Ned) Pelt: Uitkijkpunt Hageven aan de Dommel (Bel)
Brakel: Uitkijktoren Zwalmvallei (Bel) Piaam: Vogelkijkhut De Ral (Ned)
Bree: Mariahof - De Luysen (Bel) Postel: Langelinneput en Ronde Put (Bel) UPDATE
Chaam: kijkscherm Bleeke Heide (Ned) Ravels: Kesseven en Klotgoor (Bel)
De Lutte: kijkhut arboretum Poort-Bulten (Ned) Ravels: Kijkwand Flaasheide (Bel)
Den Oever: Waddenzee vogelkijktoren (Ned) Ravels: Kijkwand Litse Heide (Bel)
Dessel: Sas4 uitkijktoren (Bel) Retie: Kattesteertvijver, Prinsenpark (Bel)
Diessens Broek: kijktoren (Ned) Retie: Kleine Hooibeekvijver, Prinsenpark (Bel)
Diksmuide: De Blankaart (Bel) Reusel: De Moeren (Ned)
Dollard: De Kiekkaaste (Ned) Reusel: Het Goorven (Ned)
Emmen: kijkhut Bargerveen (Ned) Reusel: kijktoren Outdoor Park (Ned)
Esbeek / Lage Mierde: Flaes toren - 'De Utrecht' (Ned) Reusel: kijkwand 't Beleven (Ned)
Fochteloërveen: Uitkijktoren 'De zeven' (Ned) Riethoven: Uitkijktoren Einderheide (Ned)
Goeree Overflakkee: kijkscherm Volgerland (Ned) Rijsbergen: Vogelkijkhut De Flesch (Ned)
Goirle: kijkhut ‘t Abts moer op de Regte Heide (Ned) Sint-Oedenrode: kijktoren Rond door Recht (Ned)
Goirle: Natuurpoort Roovertsche Leij (Ned) Sleeuwijk: Hollandse Waterlinie (Ned)
Graauw: Land van Saeftinghe (Ned) Soerendonk: kijkhut 'How ut Moi' (Ned)
Halsteren: Uitzichttoren Pompejus (Ned) Someren: kijkhut Keelven (Ned)
Hapert: Mariatoren, Kempisch Bedrijvenpark (Ned) Someren: kijkhut 'Laat ut zo' (Ned)
Harelbeke: kijkhut De Gavers (Bel) (Bel) Spa: Tour Jean Valière toren (Bel)
Haringvliet: Vogelobservatorium Bliek (Ned) Spoordonk: Vogelkijkwand Kattenbergs Broek (Ned)
Heeswijk-Dinther: Uitkijktoren De Heeskijk (Ned) Sprang-Capelle: De Dullaard (Ned)
Heeze: kijkhut De Plaetse, Strabrechtse Heide (Ned) Steenbergen: Vogelkijkhut Roode Weel (Ned)
Herkenbosch: Uitkijktoren de Meinweg (Ned) Stevensweert: Uitkijktoren Molenplas (Ned)
Hertogenbosch: De Moerputten (Ned) Stokkum (Gld): Uitkijktoren Hulzenberg (Ned)
Hijken: Vogelkijkhut Diependal (Ned) Swartbroek: kijkwand 'De Krang' (Ned)
Hilvarenbeek: Rovertse Heide (Ned) Terneuzen: kijkwand Margarethapolder (Ned)
Hoek van Holland, Uitkijktoren bij Museum iCOON (Ned) Tiengemeten: Uitkijktoren (Ned)
Hoboken: kijkpunten Hobokense Polder (Bel) Tilburg: Kempentoren, Spoorpark (Ned)
Hoogeloon: kijkpost Kleine Beerze (Ned) Tilburg: Leikeven Huis ter Heide (Ned)
Kalmthout: Brandtoren Kalmthoutse Heide (Bel) Tilburg: Uitkijktoren De Nieuwe Herdgang (Ned)
Kalmthout: kijktoren en kijkplatform Stappersven (Bel) Turnhout: kijkplatform Turnhouts Vennengebied (Bel)
Kasterlee: Uitkijkhut in Zwart Water (Bel) Turnhout: Uitkijktoren 'Bels Lijntje' (Bel)
Kinrooi: Vogelkijkhut Zig (Bel) Turnhout-Winkel: Vogelkijkhut Winkelsbroek (Bel)
Kootwijkerzand: De Zandloper (Ned) Valkenswaard: Tongelreep beekdal (Ned)
Laakdal Trichelhoek: Vogelkijkhut 'T Laak (Bel) Valkenswaard: Uitkijktoren Egelven (Ned)
Lage Mierde: Flaestoren (Ned) Vlieland: Vogelkijkhut Kroon’s Polders (Ned)
Lage Mierde: kijkwand Wellenseind (Ned) Volkel: Vogelkijkhut BillyBird Hemelrijk (Ned)
Lauwersmeer: Jaap Deensgat (Ned) Weert: kijktoren Weerterbos (Ned) UPDATE
Lichtaart: kijkhut Snepkensvijver (Bel) Willebroek: kijkhut Biezenweiden (Bel)
Lier-Koningshooikt: Vogelkijkhut Hut van Jut (Bel) Winkel (Turnhout): Vogelkijkhut Winkelsbroek (Bel)
Liempde: kijktoren 't Meulke' (Ned) Wintelre: kijkplatform Grootmeer (Ned)
Lommel-Sahara: uitkijktoren De Reus van Bosland (Bel) Zeewolde: Tuurtoren Stille Vallei (Ned)
Losser: vogelkijkhut Oelemars (Ned) Zoutleeuw: Het Vinne (Bel)
Lunteren: Uitkijktoren De Hessenhut (Ned) Zuid-Kennemerland: Nationaal Park (Ned)
Marker Wadden: Uitkijkhut Steltloper (Ned) Zwartsluis: Vogelkijkhut De Olde Maten (Ned)
Markiezaatsmeer: kijkhut en toren (Ned)  

Balen-Olmen: Vogelkijkhut Griesbroek

In natuurgebied Griesbroek wandel je in het gevarieerde landschap van de Grote Netevallei, tussen Hulsen en Olmen. Naast de Grote Nete stroomt ook de Heiloop door het gebied. Vanaf de Straalmolen, waar een uitkijktoren achter de molenaar staat, heb je zicht op een cultuurlandschap met kleinschalige landbouw. In dit artikel breng ik u naar de vogelkijkhut, die slechts 400 meter hemelsbreed oostelijk van de Straalmolen toren staat. De kijkhut is te bereiken vanaf de Zandvlietstraat. Aan het einde van de verharde weg is het nog ruim 1,5 km naar de kijkhut.


Informatiebord natuurgebied Griesbroek

In het Griesbroek broeden onder de volgende vogelsoorten: ijsvogel, roodborsttapuit, kleine karekiet, sprinkhaanzanger, bosrietzanger, blauwborst en waterral. Tot de amfibieën behoren: kleine watersalamander, alpenwatersalamander en brulkikker. De laatste is een exoot die een bedreiging vormt voor de inheemse fauna. Vissen in de wateren van het gebied zijn de beekprik, kleine modderkruiper, blankvoorn, paling, bermpje, kopvoorn, en zonnebaars.

Van de insecten kunnen weidebeekjuffer, koraaljuffer, kempense heidelibel, diverse glazenmakers, de bloedrode heidelibel en de uiterst zeldzame veldparelmoervlinder in het Griesbeek worden aangetroffen. In totaal gaat het om meer dan vijftig zeldzame of uiterst zeldzame soorten van flora en fauna.

Het gebied, oorspronkelijk een broekbos, werd vanaf de 10e eeuw ontbost. Aanvankelijk werd het gebruikt om schapen te weiden, later kwamen er omheinde beemden die als hooiland in gebruik waren. Omstreeks 1500 was dit een feit. Later werd met een vloedbeemdensysteem voedselrijk water van de Grote Nete opgebracht om de grasproductie te doen stijgen. Turfwinning werd eeuwenlang beoefend en eind 19e eeuw werd ook ijzeroer gewonnen.

In de jaren 50 van de 20e eeuw werd het bevloeiingssysteem verlaten en zorgde kunstmest voor de vruchtbaarheid. De natte beemden bleken echter niet geschikt voor landbouwmachines. en ze werden steeds vaker verlaten. Er werden hier en daar Canadapopulieren geplant en visvijvers gegraven. Andere delen werden moerassig en daar ontstonden weer elzen- en wilgenstruwelen.

Door Natuurpunt worden percelen aangekocht in het gebied. Omstreeks 2012 bedraagt de totale oppervlakte 40 ha. De aankoopperimeter van Natuurpunt bedraagt zo'n 150 ha.


Links: Wandelkaart natuurgebied Griesbroek (pijl links; Straalmolen, in het centrum - huisjes pictogram - Vogelkijkhut Griesbroek).
Rechts: wandelroute vanaf de Zandvlietstraat naar Vogelkijkhut Griesbroek (stippellijn).

Voor de wandeling in het Griesbroek zijn waterdichte laarzen aan te raden. Je steekt de Heiloop over en komt meteen in moerassig gebied terecht. Daarbij loop je langs een vijver die al gedeeltelijk een natuurlijk uitzicht heeft gekregen. Vervolgens geniet je van de boorden van de prachtige meanderende Grote Nete. Je steekt de beek over en wandelt dan verder door het noordelijk cultuurlandschap, met afwisselend naaldbos, weiden, broekbos en enkele visvijvers. Het gebied is een waterbergingsgebied van de Grote Nete, dat ook als functie heeft om dorpen te vrijwaren van overstroming. In voldoende droge periodes toegankelijk op de paden. Laarzen of stevig schoeisel zijn aangeraden bij regenweer. Tijdens natte periodes is er kans op drassige trajecten en wateroverlast.

Wandelroute: Startpunten:
Rode wandeling 3.36km, Gemiddeld 50 minuten wandeltijd
Blauwe wandeling 4.42km, Gemiddeld 70 minuten wandeltijd
Watermolenweg 2, Balen België
De Kuivereer 6, Olmen België


Locatie Vogelkijkhut Griesbroek, met de wandelroute vanaf de Zandvlietstraat. (niet 53 m, zoals Google Maps aangeeft, maar ± 1,5 Km.


Olen - Langendonk: Vogeluitkijkpunt Olens Broek

Het Olens Broek en Langendonk is een natuurgebied tussen de Kleine Nete en het Kanaal Bocholt-Herentals. Het ligt direct ten oosten van Herentals en ten noorden van Sint-Jozef-Olen. Het gebied is ongeveer 185 ha groot en wordt beheerd door het Agentschap Natuur en Bos. Het is Europees beschermd als onderdeel van Natura 2000-gebied Valleigebied van de Kleine Nete met brongebieden, moerassen en heiden.


Olens Broek

Natuurgebied Olens Broek langs de Kleine Nete maakte een mooie comeback. Het was bijna volledig verwoest door landbouwontginning en verdroging maar staat vandaag opnieuw in volle bloei. Het 185 hectare grootte Olens Broek is één van de laatste restanten van het groot moerassencomplex Geels Gebroekt. Tussen 1950-1970 ontgon men dat gebied bijna volledig voor landbouwgebruik. In 1993 startte de Vlaamse overheid met de uitbouw van het natuurgebied. Van 15 maart tot 1 juli is een deel van het wandelpad door het Olens Broek afgesloten. Hiermee willen we tijdens de broedperiode van de vogels in het centrale deel van het natuurgebied meer rust creëren. Om toch van de natuur te kunnen blijven genieten zijn er voor de wandelaars alternatieve routes beschikbaar.

LET OP: Knuppelpad afgesloten omwille van veiligheidsredenen
Het Agentschap voor Natuur en Bos sluit het knuppelpad in Olensbroek. Het pad verkeerde in een slechte staat. Helaas heeft de overvloedige regenval en langdurige aanwezigheid van water in Olensbroek het vlonderpad extra schade toegebracht. De beheerder kan de veiligheid van de bezoekers niet langer garanderen. Een omleiding is voorzien via de knooppunten 51 naar 50 of 53 en van 60 naar 53 of 52. De wandelroute van het Koperdorppad volgt een omleiding via de knooppunten 55 naar 51-53-60-52.

Er is een overgang van droge zandgronden met struikheide, klein warkruid en heideknotszwam. Op de wat nattere voedselarme delen vindt men wilde gagel, zonnedauw en moeraswolfsklauw. De voedselrijke veenbodem wordt gekenmerkt door moeraswederik, snavelzegge, gele lis en melkeppe. Tot de broedvogels behoren: wielewaal, nachtegaal, zwartkop, tuinfluiter, kleine karekiet, waterral grasmus en tuinfluiter. De sijs is hier een wintergast.


Plattegrond Olens Broek - Langendonk

Dit reservaat is het resultaat van natuurherstel, want een aanzienlijk deel ervan was een landbouwontginning die ten prooi viel aan verdroging. Het is een onderdeel van het vroegere, veel grotere, Geels Gebroekt, dat tussen 1950 en 1970 vrijwel volledig ontgonnen werd. Vanaf 1993 werd dit gebied hersteld. Hierbij werden oude veenkuilen weer open gemaakt, werd de voedselrijke bovenlaag verwijderd en werden de elementen van het gebied, zoals elzenbroekbos, hooilanden, houtwallen en rivierduinen, weer als zodanig beheerd.

Tot het natuurgebied behoort ook de Hellekens, dicht tegen Herentals aan, dat in de jaren '60 van de 20e eeuw met zand uit het Albertkanaal werd opgespoten. Dit gebied werd later omgevormd tot een waterbergingsgebied, waarbij ook een voormalige meander van de Kleine Nete weer werd hersteld.


Lokatie: Vogeluitkijkpunt Olens Broek (te bereiken via de zandweg vanaf De Bleek 24-26, 2250 Olen, België)