Kasterlee: Uitkijkhut in Zwart Water (Bel)

Vanuit de vogelkijkhut aan de Lavendelweg nabij het Belgische Kasterlee kun je alles observeren. De oevers van het Zwart Water zijn niet toegankelijk vanwege de kwetsbaarheid van het gebied. Een wandelroutenetwerk zorgt ervoor dat je in de omliggende bossen wel goed kunt wandelen.

Uitkijkhut aan het Zwart Water Kasterlee, België.

Het water oefent een sterke aantrekkingskracht uit op watervogels. Vooral in de herfst en winter verzamelen er honderden eenden. In het vroege voorjaar zetten amfibieën als gewone pad, bruine kikker, heikikker, groene kikker en alpenwatersalamander hun eitjes af in het ondiepe water. Als het volop lente is zijn fuut en dodaars present en zweven verschillende libellen boven het water met het risico achtervolgd te worden door een boomvalk.

Uitzicht over het Zwart Water.

Het Zwart Water bestaat uit een ven met aan de rand bos, gagelstruweel, wilgenbroek en schraalgrasland. Midden op het water is een drijftil waarvan vogels graag gebruik maken om uit te rusten en hun nest te bouwen.

Lang geleden was het Zwart Water en omgeving een open duinenlandschap waar de wind vrij spel had. Zand werd weggeblazen tot op een harde laag in de ondergrond, waarna het zich daar omheen verzamelde tot duinenruggen. De harde laag liet geen water door en gaf zo het ontstaan van een ven. Hierin ontwikkelde zich veen, beter gekend als turf, dat het water een donkere kleur gaf. Vandaar de benaming 'Zwart Water'.

Locatie: Uitkijkhut aan het Zwart Water - Lavendelweg, 2200 Kasterlee, België.

Meer info: Natuurenbos.be/natuurgebieden/zwart-water

Volkel: Vogelkijkhut BillyBird Hemelrijk

De vogelkijkhut staat tussen Volkel en Odiliapeel op Recreatiepark BillyBird Hemelrijk. Deze toren is alleen toegankelijk door bij de ingang van het recreatiepark entreekaartje te kopen. Als je enkel voor de kijkut komt, is dat geen uitdaging, zeker niet als je beperkt toegang hebt (van 10:00 uur tot 18:00 uur). Vanuit de kijkhut heeft u uitzicht op de eerste oeverzwaluwenwand van Nederland. Op de plas zitten ook geoorde fuuten. Deze zijn erg fraai te zien vanuit de kijkhut, die aan het water van recreatiepark BillyBird Hemelrijk staat.

© Boswachter Poulussen @MPoulussen 2024
(mogelijk komt er nog een betere foto)

Hemelrijk is een recreatieplas die ontstaan is uit zandwinning. Sinds 1986 is het ingericht als een recreatieplas. Door de Vogelwacht Uden is hier destijds een succesvolle oeverzwaluwwand gebouwd inclusief een vogelkijkhut. De omgeving rondom de oeverzwaluwwand is aangeplant met diverse struiken. Rond 2020 wordt de oeverzwaluwwand niet meer gebruikt door Oeverzwaluwen, maar er worden ingrepen gedaan om de wand weer interessant te maken voor Oeverzwaluwen. Dit bleek in 2021 goed voor ruim 50 nesten van Oeverzwaluwen. In deze periode is ook een twee plas in aanleg, de Vlinderplas. Deze ligt ten oosten van de oudere plas en dichterbij Odiliapeel. In 2021 is het hele gebied, dus ook de vlinderplas, geïnventariseerd, met 50 broedvogelsoorten als resultaat.

Voor de Oeverzwaluw is dit gelukkig weer de plek om ze te zien, helaas is de Geoorde Fuut niet meer als broedvogel aanwezig (wel gezien in 2021). Er zijn veel Tuinfluiters, Zwartkoppen en Spotvogels in de bomen die rond de plas staan aanwezig. Ook zijn er nog steeds Kleine Plevieren in het broedseizoen, ook bij de oude plas. In de winter zijn er veel soorten eenden gezien: Slobeend, Wintertaling, Smient, Tafeleend, Pijlstaart, Brilduiker en Grote Zaagbek. Naast de Geoorde Futen zijn er ook Dodaarzen en Futen te zien en is de Parelduiker er ooit (1990) ook gezien. Op doortrek komen er ook leuke soorten langs, bijvoorbeeld Beflijsters, Boomvalken, Zwarte Sterns en Visdieven, Groenpootruiters, Oeverlopers (tot wel 28 tegelijkertijd), Witgatjes, Tureluurs en Zwarte Ruiters. Er worden zelfs strandlopers gezien; Bonte-, Drieteen- en Kleine Strandloper.

Heel bijzonder was de Oehoe in 2015, een Velduil in 2000, een Purperreiger in 2009, een Zwarte Ibis in 1988 en de Grote Zee-eend in 2010.

Locatie: Vogelkijkhut Hemelrijk, Volkel