Ravels: Kijkwand Flaasheide

De Flaasheide In het Belgische Ravels-Weelde herbergt in de winter veel pleisterende watervogels, zoals slobeenden, pijlstaarten, grauwe ganzen en soms zelfs wilde of kleine zwanen. De Flaasheide en de Litse Heide zijn kleinschalige natuurgebieden die wellicht minder bekend zijn, de plaatselijke bevolking daargelaten natuurlijk. Aan de Flaarheide staat al enige tijd een kijkwand aan de rand van het grasveld waar het natuurven, Vlasroot ligt. Het is een plas water waar veel watervogels op af komen.

Kijkwand Flaasheide, 2380 Ravels-Weelde, België

Graslanden, houtkanten, enkele vennen, droge heide en bos zorgen voor een gevarieerd gebied. Die verscheidenheid zorgt voor een grote diversiteit aan vogels, zoals geelgors, houtsnip, boomleeuwerik, gele kwikstaart en grauwe gans. In de winter en het voorjaar pleisteren in Flaasheide ook veel steltlopers en andere watervogels. Om de vogels de nodige rust te geven, is het gebied niet toegankelijk. Je kunt ze wel goed vanuit de kijkwand observeren met een verrekijker of een camera met een grote telelens, of op andere plaatsen vanaf de weg.

De Flaasheide geniet van Europese bescherming als Vogelrichtlijngebied, en herbergt in de winter veel pleisterende watervogels, zoals slobeenden, pijlstaarten, grauwe ganzen en soms zelfs wilde of kleine zwanen. In het voorjaar houden veel steltlopers zoals kemphanen, bosruiters en groenpootruiters hier even halt, op weg naar hun noordelijke broedgebieden. Afhankelijk van de waterstand in het ven, broeden hier gele kwikstaart, blauwborst, rietgors, dodaars, krakeend, slobeend, wulp, grutto en kievit. Op de heide zingen boomleeuwerik en kneu, en de bosranden zijn erg in trek bij geelgors en boompieper. Een akker met graangewassen in combinatie met houtkanten zorgt dan weer voor het voortbestaan van een kleine populatie geelgorzen. En in het bos broedt de mysterieuze houtsnip.

Het Agentschap voor Natuur en Bos probeert de natuurwaarden te behouden en vergroten door een doelmatig beheer. Er is een samenwerking met een lokale landbouwer voor het beheer van de graslanden: laat maaien, beweiding met een beperkt aantal runderen, lichte bemesting van de broedpercelen met stalmest. Kempische heideschapen begrazen de heide.

Om de vogels de nodige rust te geven, is de Flaasheide enkel toegankelijk over de openbare weg. Vogelliefhebbers kunnen via een voetpaadje langs de natuurakker naar een kijkwand, waar je de vogels op het grootste ven (Vlasroot) kunt observeren zonder ze te verstoren.

Vogelkijkwand Flaasheide Ravels

Kijkwand Flaasheide, te bereiken via Laar, 2381 Ravels-Weelde, België

Het gebied is niet toegankelijk maar je kan met je verrekijker alles bekijken aan de rand van het gebied

Ravels: Kijkwand Litse Heide

De Litse Heide in het Belgische Ravels-Weelde was vroeger een nat heidegebied, dat in de loop van de 20ste eeuw ontgonnen werd tot vochtige wei- en hooilanden, met veel weidevogels. Een ruilverkaveling transformeerde begin 21ste eeuw deze weilanden tot akkers, op dit perceel van 8 ha na. Natuur en Bos zet hier samen met een lokale landbouwer het vroegere weidevogelvriendelijke beheer verder.

Kijkwand Litse Heide langs de Baetenheide, 2380 Ravels-Weelde

Topgebied voor weidevogels
Het natuurlijke reliëf zorgt hier voor een mooie gradiënt van hoog en droog grasland naar een nattere beemd nabij de Ossevenloop. Samen met het aangepaste beheer van weinig mesten en laat maaien, zorgt dit voor een aantrekkelijk leefgebied voor weidevogels, zoals wulp, grutto, kievit; veldleeuwerik, roodborsttapuit en graspieper.

De laagst gelegen delen worden licht bemest met ruwe stalmest, zodat er voor de volwassen weidevogels volop bodemleven met vooral regenwormen en emelten is. De hoogste delen worden niet bemest en zijn hierdoor rijk aan bloeiende kruiden én insecten zijn, ideaal voor de kuikens van weidevogels. De natte oevers van de Ossevenloop en een poel met slikranden maakt het weidevogels nog meer naar hun zin. Dit grasland is niet vrij toegankelijk, maar vanaf de weg of de nabijgelegen kijkwand heb je' een mooi overzicht.

Locatie Kijkwand: langs de Baetenheide, 2380 Ravels-Weelde, België (kijk Streetview)

's-Hertogenbosch: De Moerputten

Tussen Vlijmen en het zuidwesten van 's-Hertogenbosch doorkruist een oude spoorlijn het natuurgebied De Moerputten, die de naam "Halvezolenlijntje" draagt. De spoorbrug, waar wandelaars gebruik van maken vormt een lange zone waar men watervogels kan spotten die op de putten van het moerasgebied verblijven. Dat natuurschoon en industrieel erfgoed kunnen zo mooi samengaan en verrassend mooie beelden kunnen opleveren in het moerasgebied. Let wel op de borden aan het begin van het pad. Op deze sectie is fietsen helaas verboden.

De Moerputten, 's-Hertogenbosch (inclusief uitkijk platform - zie plattegrond)

Deze 47 kilometer lange spoorweg, tussen Den Bosch en Lage Zwaluwe, stamt uit 1882. Bij de aanleg hield men al rekening met een verbreding van het enkele spoor naar twee sporen, maar die verbreding is er nooit gekomen. Mede daarom stond de Langstraatspoorlijn al snel bekend als ‘het Halvezolenlijntje’. In het tracé van de spoorweg was het veengebied De Moerputten een obstakel van formaat. Omdat dit gebied ook diende om overtollig water uit de omgeving van Den Bosch af te voeren naar de Baardwijkse Overlaat, mocht de doorgang van het water niet door een spoordijk belemmerd worden. In plaats daarvan werd een spoorbrug aangelegd. Vijfendertig gemetselde pijlers van ruim tien meter breed en met een onderlinge afstand van vijftien meter droegen de brugdelen in vakwerk, vervaardigd uit geklonken profielen van getrokken ijzer.


Al in 1950 kwam er een eind aan het personenvervoer op het Halvezolenlijntje en in 1972 reed de laatste goederentrein over dit traject, waarna er plannen werden gemaakt om de brug te slopen. Actiegroepen wisten dit echter te verhinderen. De Moerputtenbrug is sinds 1995 een rijksmonument en werd compleet gerestaureerd. Ook is over de brug een wandelpad aangelegd.

Wandelen over de Moerputtenbrug.
Aan de parkeerplaats, aan de Deutersestraat 2, 5264 PB Vught is het startpunt van deze wandelroute is de (fiets-) parkeerplaats aan de Deutersestraat in ’s-Hertogenbosch. Op het veld achter de parkeerplaats staat een oriëntatiepaneel. Vanaf hier volg je de gele route om het boswachterspad van 5 kilometer te wandelen. Via de stenen trap kom je op de spoordijk, vanaf hier vervolg je je weg. Van deze route kun je ook het gpx-bestand downloaden. De hele wandeling gaat over onverharde paden. Ook kom je enkele trappen en een houten vlonderpad tegen. Op meerdere plekken in het gebied zijn bankjes te vinden. De hond mag mee, mits aangelijnd.

Als je geluk hebt zie je de Bruine kiekendief jagen boven de rietlanden. Een groepje Puttertjes trekt kwetterend voorbij. Even verderop vliegen vlinders tussen de ontelbare bloemen. De grote pimpernel steekt er met haar opvallend donkerrode kopje bovenuit. Op de centrale plas (bij de Moerputtenbrug) overwinteren vogels als IJsvogel, Zilverreiger en Dodaars.

Locatie: Uitkijk platform, aan het "Halvezolenlijntje", dwars door de De Moerputten, 's-Hertogenbosch

Parkeren kan aan Deutersestraat 2, 5264 PB Vught, (de wandelafstand tot aan de putten is 1,5 km)
of in de omgeving van Heidijk, 5251 KN Vlijmen (zelf naar een geschikte parkeerplaats zoeken).