Als vogelliefhebber wil je wel graag weten waar je het best vogels kunt spotten zonder ze te verjagen. Voor de fotografen is het nog eens zaak om zo dicht mogelijk bij de te fotograferen vogels te komen. Een lange telelens heeft immers ook z'n beperkingen. Kleine vogeltjes dicht bijhalen en ook nog een mooie scherpe tekeningen in de beelden verkrijgen kan enkel met hele grote, maar ook hele duren telelenzen.
In Nederland en België steeds meer vogelkijkhutten en vogelkijkwanden gebouwd. Een groot deel daarvan worden beheerd door het Nederlandse Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, provinciale Landschapsbeheer organisaties, gemeenten en plaatselijke natuurverenigingen. In België verzorgen Natuurpunt en de Provinciale natuur domeinen voor een groot deel het exploiteren van de kijkhutten.
Op vogel-spotter.blogspot.com worden de vogelsoorten beschreven. Dit om beide blogs overzichtelijk te houden. Op dit blog worden vogelkijkhutten geschreven, met de locatie en de vogelsoorten die daar voorkomen.
Langs de verbindingsweg tussen het Noord Brabantse Hapert en Casteren staat aan een van de rioolwaterzuivering bassins een vogelkijkscherm. Waterschap De Dommel heeft de kijkwand opgericht om zo
ongestoord de vogels die op de bezinkbassins te kunnen spotten. De bassins maken deel uit van Waterpark Groote Beerze. Het terrein van de rioolwaterzuivering is afgesloten. Maar het waterpark kun je wel bezoeken.
Vogelkijkscherm rioolwaterzuivering bassin Hapert
De rioolwaterzuivering in Hapert maakt het rioolwater van de gemeenten Bladel en Reusel-De Mierden schoon. Dagelijks stroomt er zo’n 12.200 m³ water vanuit de rioolwaterzuivering naar het waterpark. De vijvers met waterplanten, riet en het moeras helpen de rioolwaterzuivering op een natuurlijke manier bij het schoonmaken van het water. Het draagt bij aan het doel voor de Groote Beerze. Dat is een ecologische verbinding tussen de natuurgebieden in het dal van de Beerze. Van de Belgische grens tot aan Halder bij Sint-Michielsgestel. De Groote Beerze is een Natura 2000-gebied. Het hoort daarmee bij een Europees netwerk van natuurgebieden. Door informatieborden en een vlonderpad kom je meer te weten over het proces van natuurlijke waterzuivering. Ook kan het waterpark water opslaan bij hevige regen. Dan stroomt de Groote Beerze niet over. En het grondwaterwordt hiermee aangevuld. De Groote Beerze zoekt in het waterpark zijn eigen slingerende weg.
Waterpark Groote Beerze is een unieke combinatie van vijvers, sloten, open water met waterplanten en moerasbos. Het maakt het schone water uit de rioolzuivering weer natuurlijk beekwater. Dat noemen we een 'waterharmonica'. Bij een deel worden met zonlicht (UV-licht) medicijnresten en ziekteverwekkers afgebroken. In de rietsloot zorgen planten en micro-organismen voor het verder afbreken van medicijnresten, metalen en voedingsstoffen. Ook worden hier zwevende stoffen uit het water gehaald. Het water heeft dus een extra zuiveringsstap. Vooral fosfaten en stikstof worden extra verwijderd. Fosfaten en stikstof zijn voedingsstoffen waar veel planten van leven. Maar de ecologische functie die de Groote Beerze heeft vraagt om voedselarm water. De natuurlijke nazuivering van het water zorgt hiervoor.
Waterpark Groote Beerze in Hapert
Dagelijks stroomt er zo’n 12.000 m3 water vanuit de rioolwaterzuivering naar het waterpark. Vijvers met waterplanten, rietsloten en een moerasbos helpen bij het schoonmaken van het rioolwater. Ook kronkelt er de Groote Beerze. De natuur krijgt volop de ruimte. Het water is ook aantrekkelijk voor vogels. Vanachter het vogelkijkscherm bekijk je de vogels zonder ze te storen. Misschien zie je wel een ijsvogel of een blauwborst.
Vanachter het vogelkijkscherm bekijk je de vogels zonder ze te storen. Misschien zie je wel een ijsvogel of een blauwborst. Maar de Meerkoeten, waterhoen, Wilde eend, Kuifeend, Tafeleend, Krakeend, Knobbelzwaan, Dodaars, Nijlgans, Kleine Mantelmeeuw, Oeverloper, Rietgors en de Kleine karekiet verblijven ook op het waterpark.
Tegenover recreatiepark Campinastrand aan de Zanddijk van het Belgische Dessel-Heide, bevinden zich twee van de zes vijvers van de voormalige visvijvers Het Goor. Dessel-Heide is een van de vier buurtschappen van de gemeente Dessel. Ten oosten van het Campinastrand doorsnijd de Goorstraat - een gravelpad - twee van de Goorvijvers. aan de zuidoever van de noordelijke vijver staat een vogelkijkwand, de Goorvijver Kijkwand.
Vogelkijkwand aan de Goorvijver, langs de Goorstraat (gravelweg) te Dessel (Bel)
Het Goor, vroeger een 100 ha groot moerasgebied, werd tijdens de Eerste Wereldoorlog in bouw- en weilanden omgezet. Tussen 1934 en 1938 werden er door het gemeentebestuur visvijvers aangelegd. Eén vijver werd in 1936 verhuurd en deed al snel dienst als zwem- en roeivijver, het Campina Strand genaamd. De vogelkijkwand ligt aan het gravelpad ten oosten van het Campinastrand. Dessel is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente ligt in de Kempen, op zo'n 15 km van Turnhout. Ten zuiden loopt het Kanaal Bocholt-Herentals. Gemeente Dessel kent de gehuchten Witgoor, Brasel, en Heide.
Vogelkijkwand Goorvijver, Dessel
In het gebied werden onder meer blauwborst, boerenzwaluw, boomkruiper, boompieper, tafeleend, wilde eend, winterkoning, bosrietzanger, braamsluiper, dodaars, geelgors, goudhaantje en goudvink als broedvogel waargenomen.
De gemeente Mol heeft er sinds mei 2022 een mooie 360°-uitkijkheuvel bij. Dat bevindt zich in het zuidelijk deel van groeve Schansheide, nabij het Kanaal Dessel-Kwaadmechelen op het gebied van Mol-Sluis. Die werd opengesteld voor het publiek. Sibelco en Natuurpunt Netebronnen hebben er een unieke uitkijkheuvel gemaakt. Daar krijgen wandelaars een wijds uitzicht over de zandgroeven, de zandveredelingsfabriek en het omliggende heidelandschap. Via een brug over de Witloop maakt dit nieuwe wandelpad een groene verbinding richting Sluis.
Uitkijk over de Schansheide, het gebied waar Sibelco zilverzand won en nog steeds wind.
Het nieuwe wandelpad sluit perfect aan op het bestaande knooppuntennetwerk van de Provincie Antwerpen. Zo krijgt het nieuwe wandelpad twee nieuwe knooppunten: 38 nabij de ingang tot het gebied via het kanaal Dessel-Kwaadmechelen en 18 ter hoogte van de nieuwe voetgangersbrug over de Witloop. Door de nieuwe wandelverbinding kan je vanaf de brug van Sas IV langs het meer wandelen richting de nieuwe uitkijkheuvel. Je moet dus niet langer voortdurend langs het kanaal wandelen.
Schansheide - Molse-Meren - Mol Sluis
De dienst toerisme integreerde de nieuwe wandelverbinding met de uitkijkheuvel als letterlijk en figuurlijk hoogtepunt in een suggestielus. Deze is 9,7 kilometer lang. Mogelijke vertrekplaatsen zijn Zilvermeer en parking Schansheide (kruising Wolfbos en Kanaalstraat). Is een volledige wandellus te ver, maar wil je toch van de uitkijkheuvel en de prachtige omgeving genieten? Parkeer op de nieuwe parking binnen de poort aan Wolfbos. Deze geeft voortaan een rechtstreekse toegang tot het wandelgebied.
Het gebied is toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang. Je mag uitsluitend de voorziene paden betreden. Honden blijven aan de leiband. Zwerfvuil laat je niet achter. Fietsen is niet toegelaten. Zwemmen in de zandgroeve is strikt verboden.
Op 5 oktober 2023 ondertekenden Cathy Blervacq, Vice-president Duurzaamheid bij Sibelco, en Natuurpunt-voorzitter Bart Vangansbeke een charter dat de belangen omschrijft van beide partijen met het oog op een duurzame samenwerking. Natuurpunt en Sibelco hebben al vele jaren een goede relatie, wat begin dit jaar resulteerde in een beheersovereenkomst voor een deel van de steengroeve Schansheide in Dessel-Mol. Het terrein, ter grootte van 48 voetbalvelden, is een combinatie van heide, grasland, loof- en naaldbossen, moerassen en wadden. Het zal verder worden gerestaureerd en een natuurgebied worden voor natuurminnende wandelaars. De Schansheide wordt beheerd door de afdeling Natuurpunt Netebronnen.
Locatie van de Uitkijkheuvel Schansheide Mol-Sluis, te bereiken vanaf Kanaal Dessel-Kwaadmechelen.