Spoordonk: Vogelkijkwand Kattenbergs Broek

Landgoed Baest strekt zich uit vanuit het Noord Brabantse Oostelbeers en het naburige Spoordonk, gemeente Oirschot, tussen Tilburg en Eindhoven. Het Landgoed is zo’n 400 hectare groot, grotendeels bestaand uit bos, weiden en waterpartijen. In het uiterste noordelijkste gedeelte, aan de oever van de gemeanderde rivier de Beerze is een kijkwand opgetrokken. We bevinden ons dan in Spoordonk, net ten zuiden van de autosnelweg (E312) van Eindhoven naar Tilburg.

Kijkwand: Kattenbergs Broek - Spoordonk

De Beerze stroom verderop onder de (A58) snelweg

Vogelkijkwand en hangbrug - De Beerze Spoordonk

Om bij de kijkwand te komen rijden we, vanaf Groenewout, de weg van Oostelbeers naar Spoordonk, de Hakkelare op tot aan het einde van de verharde weg. Vanaf daar wandelt u verder het natuurgebied binnen. Als u daar rechts aan houdt richting de rivier de Beerze, komt u rechts naast het bos bij de kijkwand.

In 2007 en 2008 is de Beerze over een lengte van 2 km in zijn oorspronkelijke staat hersteld. Hierdoor krijgt het water een natuurlijke loop, met veel variatie. Snel stromend, langzaam stromend. Vogels zoals de grote gele kwikstaart profiteren hiervan. De soort was enkele jaren geleden bijna verdwenen in Brabant, maar is nu op steeds meer plaatsen terug. Tegelijkertijd met het beekherstel is ook het landschap opgeknapt: aanleg van houtsingels en bosjes, en allemaal volgens oude patronen. De weilanden zijn er weer bloemrijk.

Hangbrug over de Beerze

Het beheer is in handen van het Brabants Landschap. Iets stroom opwaarts (zuidelijker) is er een bijzondere hangbrug over de Beerze. Als u tijd over heeft is het de moeite waard om langs de oever zuidelijker te wandelen en de te bekijken en de oversteek te maken naar de andere oever. Vandaar kunt u de landerijen in (weiland), of verder langs de oever stroom opwaarts te wandelen. U komt dan aan waar de Beerze een verbreding maakt en een breedte bereikt van ongeveer 75 meter. Iets voorbij die verbreding kunt u links een houten bruggetje over, waar u het bosgebied binnen loopt waar een oude kleinschaligere rivier loop is behouden zoals die in de 17e eeuw langs de Kapel van de Heilige Eik liep.

Vogelsoorten: Groenling, Grote Zilverreiger, Kauw, Kraanvogel, Merel, Steenuil, Turkse Tortel, Vink, Zanglijster en de Merel.

Document: De Beerze Een beek vol leven (.pdf)

Kijkwand Kattenbergs Broek

Kapel van de Heilige Eik

Sprang-Capelle, De Dullaard

Vogelkijkhut De Dullaard, Sprang-Capelle

De vogelkijkhut aan de 'De Dullaard', in het Noord Brabantse Sprang-Capelle is gelegen aan de Wendelnesseweg-Oost, ten Noord westen van Sprang-Capelle. Oorspronkelijk stond er een kijkscherm, maar deze is later vervangen door een vogelkijkhut. Dit gebied bestaat uit weilanden, populierenaanplant en zes petgaten. Het is omzoomd met rietkragen en biezen. U heeft hier kans op soorten zoals ijsvogel, roerdomp, waterral, blauwborst, boomvalk, buizerd, vos en ree.

kijkhut aan 'De Dullaard' te Sprang-Capelle

In De Dullaard kunt u behalve kleine karekieten diverse andere zangvogelsoorten aantreffen. Zoals de spotvogel. Ook ijsvogel, roerdomp, waterral, blauwborst, boomvalk, buizerd, vos en ree worden in dit gebied waargenomen. De Dullaard bestaat uit weilanden, populierenaanplant en zes petgaten die omzoomd zijn met rietkragen en biezen.

Map - kijkhut De Dullaard Sprang-Capelle

Turnhout Uitkijktoren 'Bels Lijntje'

De uitkijktoren staat aan het 'Bels Lijntje', ten noorden van Turnhout. Het 'Bels Lijntje' is een fietspad over de voormalige Tramlijn tussen Tilburg, via Baarle Nassau en Baarle Hertog, naar Turnhout. De toren aan het ven 'Kleine Klotteraard' is eind 2008 gebouwd.

De toren van het project ‘Bels Lijntje’ werd niet over het fietspad gebouwd zoals aanvankelijk gevraagd; maar in de berm naast het fietspad. Op die manier vormt de toren geen belemmering voor brandweerwagens, werkmaterieel, en geeft deze ook geen invloed op de doorstroming van het fietsverkeer op het Bels Lijntje. Door de toren op de berm te bouwen konden we ook een uitkijkplatform maken op het nivo van het fietspad op de Kleine Klotteraard dicht op het water.

De schuine opstelling van de toren is ons ingegeven door de aslijn van de Kleine Klotteraard , en die aslijn staat ook niet loodrecht op het Bels Lijntje. De basis van de toren, de gelijkvloerse verdieping is een groot platform voor observatie van de Kleine Klotteraard dicht op het water, en vooral toegankelijk voor oudere en minder mobiele mensen, rolstoelgebruikers, enz.

Bouwheer	Vlaamse Landmaatschappij
Locatie	Turnhout
Uitvoering	2006-2008
Budget	€ 180.000

De eerste verdieping is een gesloten volume, die de mogelijkheid biedt tot het plaatsen van educatieve en informatieve voorzieningen en/of kan dienst doen als een af te sluiten bergruimte. De toren is vrij gesloten, doch met bewust geplaatste openingen voor plaatselijke doorkijk.

Bij het beklimmen van de eerder gesloten toren is het verrassingseffect des te groter als u de uitkijkplatforms betreedt. Er is een tussenplatform op +/- 8.5 meter met zicht op Kleine Klotteraard, het bovenste platform op +/- 11 meter biedt naast een nog ruimer zicht op de Kleine Klotteraard, ook zicht op het Zwart Water en op een groot stuk van het Bels Lijntje; dat precies als een kaarsrechte lijn, schuin onder uw voeten doorloopt.

Valkenswaard: Tongelreep beekdal

Op kunstmatige wijze is de natuurlijke meanderende vorm van de beek weer terug gekregen. De noordzijde van de Tongelreep is in agrarisch gebruik, maar aan de zuidzijde krijgt de natuur de ruimte. Veel spechten vinden hun plek in de omgeving. Er zijn waarnemingen uit het gebied van zwarte specht, groene specht, grote bonte specht en kleine bonte specht. Ook wordt de wielewaal hier gehoord.

Vanaf Valkenswaard gaat u richting Achel. Bij Schaft gaat u op de rotonde linksaf. Volg de Abdijweg naar De Achelse kluis. Neem de eerste weg links. Na ongeveer 1 kilometer, wanneer de verharde weg ophoudt, is er rechts een pad. U kunt hier de auto of fiets neerzetten. Loop verder en ga tweemaal een bruggetje over. Aan uw rechterhand is de uitkijkpost. U kunt er zo naar toe lopen, maar u kunt beter rechtdoor gaan over het knuppelpad en aan het einde rechts. Na 200 meter gaat u bij het hek weer rechts. Wanneer u deze route neemt verstoort u minder.

Vogelsoorten: Aalscholver, Blauwe Reiger, Boomkruiper, Fuut, Grauwe Gans, Grote Zilverreiger, Havik, IJsvogel, Klapekster, Kuifeend, Meerkoet, Nonnetje, Smient, Tafeleend, Wilde Eend en de Zomertaling.

Valkenswaard: Uitkijktoren Egelven

Op verzoek van Waterschap de Dommel is in 2004 het zuidelijke deel van de voormalige viskwekerij in Valkenswaard een broedvogelinventarisatie uitgevoerd. In eerdere jaren zijn door Vogelwerkgroep De Kempen al inventarisaties uitgevoerd in de andere delen van de voormalige viskwekerij, nl. in 1991, 1993,1996,1999 en2002 aan de oostkant en in 2003 aan de westkant. Met deze inventarisatie is dus de gehele voormalige kwekerij minimaal één keer geïnventariseerd. Dit is belangrijk omdat het gebied een aantal veranderingen zal ondergaan nu de viskweek gestopt is. De toekomstige inrichting van het gebied zal waarschijnlijk een effect hebben op de broedvogelsamenstelling. De toekomstige broedvogelsamenstelling kan vergeleken worden met de huidige en in die zinkan de huidige inventarisatie gezien worden als een referentie. Evenals in het westelijke deel, zijn ook hier alle soorten geïnventariseerd.

Uitkijktoren aan de voormalige viskweekvijver Valkenhorst

Het geihventariseerde gebied is grofweg op te delen in 3 elementen. Van zuidwest naar noordoost loopt de Tongelreep. Ln het zuiden worden de twee aanvoersloten afgesplitst welke vanaf dit punt min of meer parallel lopen met de Tongelreep. De oostelijke aanvoersloot vormt aan die kant de begrenzing van het gebied. Het tweede element zijn de voormalige kweekvijvers die in het noordoostelijke deel van het gebied liggen. In tegenstelling tot de vijvers ten noorden van de weg Valkenswaard-Leende, zijn deze vijvers nagenoeg geheel van rietkragen verstoken. De rest van het gebied bestaat voornamelijk uit populierenbos met hier en daar wat bijmenging van sparren. Verder bestaat een gedeelte uit voornamelijk elzen. De struiklaag is op veel plaatsen goed ontwikkeld, vooral op een paar plaatsten langs de Tongelreep. Verder is in het gebied veel dood hout aanwezig, zowel 'horizontaal' als 'verticaal'. De totale oppervlak van het gebied bedraagt 52ha.Daarvan beslaan de vijvers ongeveer 12 ha. Het gebied wordt in het oosten begrensd door het Leenderbos, in het noordwestelijke deel wordt het gebied begrensd door de hengelvijvers.

Een uit riet opgetrokken kijkwand aan de voormalige viskweekvijver Valkenhorst

Totaal zijn 53 soorten met een totaal van 521 territoria vastgesteld. Dat komt dus neer op 10 territoria per hectare. Ter vergelijking: aan de westkant van de voormalige viskwekerij werden in 2003, 8,4 territoria per hectare vastsesteld. Daarbij moet vermeld worden dat het aandeel open water aan de westkant groter is. Enkele soorten, die op grond van het biotoop verwacht konden worden, zijn niet vastgesteld. Met name kunnen hier de Fitis en de Gekraagde roodstaart genoemd worden. De meest zuidelijke vijver blijkt het meest geschikt voor Dodaarzen. Deze vijver bevat enige begroeiing in de vorm van riet. De begroeiing bevindt zich vooral in de vijver. Een rietkraag om de vijver is nauwelijks aanwezig. Bij de andere vijvers ontbreekt riet nagenoeg helemaal. Indien zich bij deze vijvers een rietkraag zou ontwikkelen zou de dodaarzenstand nog behoorlijk kunnen stijgen.

Vogelsoorten: Barmsijs, Fuut, Gaai, Grauwe Gans, Grote Zilverreiger, Knobbelzwaan, Koekoek, Kokmeeuw, Kolgans, Koolmees, Kuifeend, Merel, Pimpelmees, Roerdomp, Roodborst, Tafeleend, Vink, Waterpieper, Winterkoning, Witgat, Woudaapje en de Zanglijster.

Uitkijktoren Egelven

Weert, kijktoren Weerterbos

Op de grens van Limburg en Noord-Brabant, ten noordwesten van Weert, ligt het Weerterbos, waarvan 705 ha eigendom is van Het Limburgs Landschap. Het gebied bestaat uit vochtige en droge bossen, graslandpercelen en kleine heideveldjes. Verspreid liggen herstelde vennen en centraal in het gebied bevindt zich de tot natuurgebied omgevormde graslandenclave van voormalige boerderij de Grashut.

De uitkijktoren is gerealiseerd door Het Brabants Landschap en Limburgs Landschap. Vanuit de Daatjeshoeve, aan de Heugterbroekdijk 34 in Nederweert wandelt u het Weerterbos in. Het Weerterbos is voor het grootste deel in handen van het Limburgs Landschap. Deze stichting heeft de afgelopen jaren veel werk gemaakt van het herstellen van de natuur in dit gebied. Zo is een aantal oude vennen, die tot voor kort nog helemaal waren overwoekerd met wilgen, in oude glorie hersteld.

De uitkijktoren biedt een fantastisch uitzicht over een open gedeelte van dit natuurgebied. Op deze wildobservatietoren, die in opdracht van het Limburgs Landschap is neergezet, heb je vanaf zo’n 7,5 meter hoogte een prachtig uitzicht over de open vlakte. In 2005 zijn hier twintig edelherten losgelaten, maar er zijn ook vaak reeën te zien. Als je geluk hebt, zie je de edelherten die hier op de graslanden komen grazen.

Het is zeker een aanrader om een verrekijker mee te nemen! Het uitzetten van de edelherten gebeurde in het kader van een proefproject om te kijken of de herten in de toekomst weer deel uit kunnen maken van het grensoverschrijdende natuurgebied Kempen-Broek. In het najaar begint de bronstperiode voor de edelherten en laten de burlende mannetjes zich duidelijk horen. Dat maakt het Weerterbos in de herfst nog eens extra bijzonder om te bezoeken. Bij de observatietoren is een picknickweide met een bankje om even te kunnen uitrusten en te genieten van de mooie omgeving.

Vogelsoorsten: Bergeend, Blauwe Reiger, Boomklever, Boomkruiper, Fuut, Goudvink, Groene Specht, Grote Bonte Specht, Grote Canadese Gans, Grote Zilverreiger, IJsvogel, Knobbelzwaan, Kruisbek, Kuifmees, Matkop, Roodborsttapuit, Smient, Wintertaling, Zwarte Mees en de Zwarte Specht.

Brochure: www.limburgs-landschap.nl/wandel_weerterbos.pdf

Zoutleeuw België: Het Vinne

Provinciaal Domein Het Vinne in het Belgische Kessel-Lo is een 130 ha groot domein van de provincie Vlaams-Brabant, gelegen in een depressie in de vallei van de Kleine Gete (Haspengouw), aan de westrand van de stad Zoutleeuw. Vinne It is a 130 hectare property in the province of Flemish Brabant, situated in a depression in the valley of the Kleine Gete (Haspengouw), on the western edge of town Zoutleeuw.

Wandelaars kunnen er hun hart ophalen op een van de vele wandelingen terwijl de kinderen zich uitleven in de speeltuin of het speelbos. In de omgeving van het meer vind je een afwisseling van open zones en inheems bos. Bij de inrichting ging veel aandacht naar mogelijkheden voor natuurbeleving met avontuurlijke wandelpaden, knuppelpaden, uitkijktorens, vogelkijk- en schuilhutten.

De grote kijktoren aan de zijde van de Rondeweg
 

Vinne betekent "ven" of "natuurlijke waterplas". Op het einde van de laatste ijstijd ontstond er een komvormige kuil die zich vulde met water door een combinatie van een veranderend klimaat en de eigenschappen van de Zoutleeuwse bodem. In 1841 werd het meer drooggelegd, eerst om het als landbouwgrond te gebruiken en later als populierenplantage. In 2004 werd het grootste natuurlijke binnenmeer van Vlaanderen in zijn oorspronkelijke staat hersteld.

De kleine kijkhut aan de voorzijde van het domein (Ossenwegstraat)
 

Openingstijden bezoekercentrum
Van 1 oktober tot 31 maart open op zondag van 14.00 tot 16.00 uur. Van 1 april tot 30 juni en van 15 tot 30 september open op zaterdag en zondag van 14.00 tot 17.00 uur. Van 1 juli tot 14 september alle dagen open van 14.00 tot 17.00 uur. Gesloten op feestdagen en gedurende de kerstvakantie.

Plattegrond: Provinciaal Domein Het Vinne Kessel-Lo .pdf

Kijktoren aan de achterzijde (Rondeweg)


Kijkhut aan de voorzijde van het domein (Ossenwegstraat)

Laakdal Trichelhoek: Vogelkijkhut 'T Laak

In het natuurgebied Trichelhoek in Veerle werd in december 2007 een gloednieuwe vogelkijkhut geïnstalleerd. De hut werd vlakbij een grote waterpartij geplaatst. Vogelliefhebbers hebben er de laatste tijd al enkele zeer zeldzame vogels opgemerkt. Sinds kort verschijnen de visarend en het ijsvogeltje regelmatig in de buurt van de waterpartij. De ijsvogel duikt naar kleine visjes in de vijver.

Trichelbroek is een natuurgebied ten noordwesten van Veerle. Het gebied is eigendom van Natuurpunt. Het Trichelbroek ligt bij de samenvloeiing van de Grote Laak en de Kleine Laak en bestaat uit een kleinschalig landschap met weilanden, eikenbossen, lanen en enkele boerderijen. Ook ligt hier een grote waterplas waar veel vogels op af komen, zoals aalscholver en fuut. Hier is ook een reigerkolonie.

Op de waterscheiding tussen het Laakdal en de Grote Nete ontstond de woonkern Trichelhoek met de Sint-Bavokapel of Kapel op den Trichelhoek, waar men genezing zocht van de kinkhoest. Het Trichelbroek ligt nabij het natuurgebied Varendonk, en beide gebieden maken deel uit van het natuurgebied De Roost.