Als vogelliefhebber wil je wel graag weten waar je het best vogels kunt spotten zonder ze te verjagen. Voor de fotografen is het nog eens zaak om zo dicht mogelijk bij de te fotograferen vogels te komen. Een lange telelens heeft immers ook z'n beperkingen. Kleine vogeltjes dicht bijhalen en ook nog een mooie scherpe tekeningen in de beelden verkrijgen kan enkel met hele grote, maar ook hele duren telelenzen.
In Nederland en België steeds meer vogelkijkhutten en vogelkijkwanden gebouwd. Een groot deel daarvan worden beheerd door het Nederlandse Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, provinciale Landschapsbeheer organisaties, gemeenten en plaatselijke natuurverenigingen. In België verzorgen Natuurpunt en de Provinciale natuur domeinen voor een groot deel het exploiteren van de kijkhutten.
Op vogel-spotter.blogspot.com worden de vogelsoorten beschreven. Dit om beide blogs overzichtelijk te houden. Op dit blog worden vogelkijkhutten geschreven, met de locatie en de vogelsoorten die daar voorkomen.
De Flaasheide In het Belgische Ravels-Weelde herbergt in de winter veel pleisterende watervogels, zoals slobeenden, pijlstaarten, grauwe ganzen en soms zelfs wilde of kleine zwanen. De Flaasheide en de Litse Heide zijn kleinschalige natuurgebieden die wellicht minder bekend zijn, de plaatselijke bevolking daargelaten natuurlijk. Aan de Flaarheide staat al enige tijd een kijkwand aan de rand van het grasveld waar het natuurven, Vlasroot ligt. Het is een plas water waar veel watervogels op af komen.
Kijkwand Flaasheide, 2380 Ravels-Weelde, België
Graslanden, houtkanten, enkele vennen, droge heide en bos zorgen voor een gevarieerd gebied. Die verscheidenheid zorgt voor een grote diversiteit aan vogels, zoals geelgors, houtsnip, boomleeuwerik, gele kwikstaart en grauwe gans. In de winter en het voorjaar pleisteren in Flaasheide ook veel steltlopers en andere watervogels. Om de vogels de nodige rust te geven, is het gebied niet toegankelijk. Je kunt ze wel goed vanuit de kijkwand observeren met een verrekijker of een camera met een grote telelens, of op andere plaatsen vanaf de weg.
De Flaasheide geniet van Europese bescherming als Vogelrichtlijngebied, en herbergt in de winter veel pleisterende watervogels, zoals slobeenden, pijlstaarten, grauwe ganzen en soms zelfs wilde of kleine zwanen. In het voorjaar houden veel steltlopers zoals kemphanen, bosruiters en groenpootruiters hier even halt, op weg naar hun noordelijke broedgebieden. Afhankelijk van de waterstand in het ven, broeden hier gele kwikstaart, blauwborst, rietgors, dodaars, krakeend, slobeend, wulp, grutto en kievit. Op de heide zingen boomleeuwerik en kneu, en de bosranden zijn erg in trek bij geelgors en boompieper. Een akker met graangewassen in combinatie met houtkanten zorgt dan weer voor het voortbestaan van een kleine populatie geelgorzen. En in het bos broedt de mysterieuze houtsnip.
Het Agentschap voor Natuur en Bos probeert de natuurwaarden te behouden en vergroten door een doelmatig beheer. Er is een samenwerking met een lokale landbouwer voor het beheer van de graslanden: laat maaien, beweiding met een beperkt aantal runderen, lichte bemesting van de broedpercelen met stalmest. Kempische heideschapen begrazen de heide.
Om de vogels de nodige rust te geven, is de Flaasheide enkel toegankelijk over de openbare weg. Vogelliefhebbers kunnen via een voetpaadje langs de natuurakker naar een kijkwand, waar je de vogels op het grootste ven (Vlasroot) kunt observeren zonder ze te verstoren.
Vogelkijkwand Flaasheide Ravels
Kijkwand Flaasheide, te bereiken via Laar, 2381 Ravels-Weelde, België
Het gebied is niet toegankelijk maar je kan met je verrekijker alles bekijken aan de rand van het gebied
De Litse Heide in het Belgische Ravels-Weelde was vroeger een nat heidegebied, dat in de loop van de 20ste eeuw ontgonnen werd tot vochtige wei- en hooilanden, met veel weidevogels. Een ruilverkaveling transformeerde begin 21ste eeuw deze weilanden tot akkers, op dit perceel van 8 ha na. Natuur en Bos zet hier samen met een lokale landbouwer het vroegere weidevogelvriendelijke beheer verder.
Kijkwand Litse Heide langs de Baetenheide, 2380 Ravels-Weelde
Topgebied voor weidevogels
Het natuurlijke reliëf zorgt hier voor een mooie gradiënt van hoog en droog grasland naar een nattere beemd nabij de Ossevenloop. Samen met het aangepaste beheer van weinig mesten en laat maaien, zorgt dit voor een aantrekkelijk leefgebied voor weidevogels, zoals wulp, grutto, kievit; veldleeuwerik, roodborsttapuit en graspieper.
De laagst gelegen delen worden licht bemest met ruwe stalmest, zodat er voor de volwassen weidevogels volop bodemleven met vooral regenwormen en emelten is. De hoogste delen worden niet bemest en zijn hierdoor rijk aan bloeiende kruiden én insecten zijn, ideaal voor de kuikens van weidevogels. De natte oevers van de Ossevenloop en een poel met slikranden maakt het weidevogels nog meer naar hun zin. Dit grasland is niet vrij toegankelijk, maar vanaf de weg of de nabijgelegen kijkwand heb je' een mooi overzicht.
Locatie Kijkwand: langs de Baetenheide, 2380 Ravels-Weelde, België (kijk Streetview)