zaterdag 21 juni 2025

Waar vind ik een vogelkijkhut?

Als vogelliefhebber wil je wel graag weten waar je het best vogels kunt spotten zonder ze te verjagen. Voor de fotografen is het nog eens zaak om zo dicht mogelijk bij de te fotograferen vogels te komen. Een lange telelens heeft immers ook z'n beperkingen. Kleine vogeltjes dicht bijhalen en ook nog een mooie scherpe tekeningen in de beelden verkrijgen kan enkel met hele grote, maar ook hele duren telelenzen.

In Nederland en België steeds meer vogelkijkhutten en vogelkijkwanden gebouwd. Een groot deel daarvan worden beheerd door het Nederlandse Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, provinciale Landschapsbeheer organisaties, gemeenten en plaatselijke natuurverenigingen. In België verzorgen Natuurpunt en de Provinciale natuur domeinen voor een groot deel het exploiteren van de kijkhutten.

Op vogel-spotter.blogspot.com worden de vogelsoorten beschreven. Dit om beide blogs overzichtelijk te houden. Op dit blog worden vogelkijkhutten geschreven, met de locatie en de vogelsoorten die daar voorkomen.





Index Vogelkijkhutten en vogelspot locaties: (stand: 128 locaties)
Afferden: Uitkijktoren (Ned) Markiezaatsmeer: Kijkhut en toren (Ned)
Antwerpen: Vogelkijkhut Hut van Paul Blokkersdijk (Bel) Middelbeers: Landschotse Heide (Ned)
Arendonk: Kijkhut 'de Vogelaar' (Bel) Moergestel: Kijktoren Reuselhoeve (Ned)
Arendonk: Uitkijktoren aan Vallei van de Wamp (Bel) Mol-Sluis: Uitkijkheuvel Schansheide (Bel)
Arendonk: Vogelkijkplatform aan De Brakeleer (Ned) Naardermeer: Kijkscherm Kleiplas (Ned)
Averbode: Vogelkijkhut Munninckxgoor (Bel) Nederweert: Kijkhut Weerterbos (Ned)
Bakel: Vogelkijkwand Stippelberg (Ned) Nederweert-eind: Kijkhut De Banen (Ned)
Balen-Hulsen: Uitkijktoren Straalmolen (Bel) Olen en Langendonk: Vogeluitkijkpunt Olens Broek (Bel)
Balen-Hulsen: Vogelkijkhut Griesbroek (Bel) Oostvaardersplassen: De Kluut en Zeearend (Ned)
Balen-Scheps: Vogelkijkwand Scheps (Bel) Ospel: Groote Peel (Ned)
Bergeijk: Maaij-Liskes (Ned) Oudega: Romsicht - Alde Feanen (Ned)
Bergeijk-Pelt: De Plateaux (Ned-Bel) Oud-Heverlee - Blanden: Uitkijktoren De Torenvalk (Bel)
Beveren-Leie: kijkhut Zavelput Oud-Heverlee: Kijkhut Grote Bron en Roerdomp (Bel)
Biesbosch: Maltha-Spieringpolder (Ned) Oud-Heverlee: Uitkijktoren Dijlevallei (Bel)
Biezenmortel: Kijkwand De Leemputten (Ned) Oud-Heverlee: Vogelkijkhut aan de Koebrug (Bel)
Biezenmortel: Uitkijkpunt Steenfabriek d’n Oven (Ned) Oud-Turnhout: Uitkijktoren en kijkhut De Liereman (Bel)
Boxtel: Tour de Frans toren, Banisveld (Ned) Peize: Uitkijktoren De Onlanden (Ned)
Brakel: Uitkijktoren Zwalmvallei (Bel) Pelt: Kijkhut aan de Provincievijver Hageven (Bel)
Bree: Mariahof - De Luysen (Bel) Pelt: Uitkijkpunt Hageven aan de Dommel (Bel)
Chaam: Kijkscherm Bleeke Heide (Ned) Piaam: Vogelkijkhut De Ral (Ned)
De Lutte: kijkhut arboretum Poort-Bulten (Ned) Postel: Langelinneput en Ronde Put (Bel)
Den Oever: Waddenzee vogelkijktoren (Ned) Ravels: Kesseven en Klotgoor (Bel)
Dessel: Sas4 uitkijktoren (Bel) Ravels: Kijkwand Flaasheide (Bel)
Dessel: Vogelkijkwand Goorvijver (Bel) Ravels: Kijkwand Litse Heide (Bel)
Diessens Broek: Kijktoren (Ned) Retie: Kattesteertvijver, Prinsenpark (Bel)
Diksmuide: De Blankaart (Bel) Retie: Kleine Hooibeekvijver, Prinsenpark (Bel)
Dollard: De Kiekkaaste (Ned) Reusel: De Moeren (Ned)
Emmen: Kijkhut Bargerveen (Ned) Reusel: Het Goorven (Ned)
Esbeek / Lage Mierde: Flaes toren - 'De Utrecht' (Ned) Reusel: Kijktoren Outdoor Park (Ned)
Fochteloërveen: Uitkijktoren 'De zeven' (Ned) Reusel: kijkwand 't Beleven (Ned)
Goeree Overflakkee: Kijkscherm Volgerland (Ned) Riethoven: Uitkijktoren Einderheide (Ned)
Goirle: Kijkhut ‘t Abts moer op de Regte Heide (Ned) Rijsbergen: Vogelkijkhut De Flesch (Ned)
Goirle: Natuurpoort Roovertsche Leij (Ned) Sint-Oedenrode: Kijktoren Rond door Recht (Ned)
Graauw: Land van Saeftinghe (Ned) Sleeuwijk: Hollandse Waterlinie (Ned)
Halsteren: Uitzichttoren Pompejus (Ned) Soerendonk: Kijkhut 'How ut Moi' (Ned)
Hapert: Mariatoren, Kempisch Bedrijvenpark (Ned) Someren: Kijkhut Keelven (Ned)
Hapert: Vogelkijkscherm rioolwaterzuivering bassin (Ned) Someren: Kijkhut 'Laat ut zo' (Ned)
Harelbeke: Kijkhut De Gavers (Bel) (Bel) Spa: Tour Jean Valière toren (Bel)
Haringvliet: Vogelobservatorium Bliek (Ned) Spoordonk: Vogelkijkwand Kattenbergs Broek (Ned)
Heeswijk-Dinther: Uitkijktoren De Heeskijk (Ned) Sprang-Capelle: De Dullaard (Ned)
Heeze: kijkhut De Plaetse, Strabrechtse Heide (Ned) Steenbergen: Vogelkijkhut Roode Weel (Ned)
Herkenbosch: Uitkijktoren de Meinweg (Ned) Stevensweert: Uitkijktoren Molenplas (Ned)
Hertogenbosch: De Moerputten (Ned) Stokkum (Gld): Uitkijktoren Hulzenberg (Ned)
Hijken: Vogelkijkhut Diependal (Ned) Swartbroek: Kijkwand 'De Krang' (Ned)
Hilvarenbeek: Rovertse Heide (Ned) Terneuzen: Kijkwand Margarethapolder (Ned)
Hoboken: Kijkpunten Hobokense Polder (Bel) Tiengemeten: Uitkijktoren (Ned)
Hoek van Holland, Uitkijktoren bij Museum iCOON (Ned) Tilburg: Kempentoren, Spoorpark (Ned)
Hoogeloon: Kijkpost Kleine Beerze (Ned) Tilburg: Leikeven Huis ter Heide (Ned)
Kalmthout: Brandtoren Kalmthoutse Heide (Bel) Tilburg: Uitkijktoren De Nieuwe Herdgang (Ned)
Kalmthout: Kijktoren en kijkplatform Stappersven (Bel) Turnhout: Kijkplatform Turnhouts Vennengebied (Bel)
Kasterlee: Uitkijkhut in Zwart Water (Bel) Turnhout: Uitkijktoren 'Bels Lijntje' (Bel)
Kinrooi: Vogelkijkhut Zig (Bel) Turnhout-Winkel: Vogelkijkhut Winkelsbroek (Bel)
Kootwijkerzand: De Zandloper (Ned) Valkenswaard: Tongelreep beekdal (Ned)
Krimpen aan de Lek: Uitkijktoren De Beverbrug (Ned) Valkenswaard: Uitkijktoren Egelven (Ned)
Laakdal Trichelhoek: Vogelkijkhut 'T Laak (Bel) Vlieland: Vogelkijkhut Kroon’s Polders (Ned)
Lage Mierde: Kijkwand Wellenseind (Ned) Volkel: Vogelkijkhut BillyBird Hemelrijk (Ned)
Lauwersmeer: Jaap Deensgat (Ned) Weert: Kijktoren Weerterbos (Ned) UPDATE
Lichtaart: Kijkhut Snepkensvijver (Bel) Willebroek: Kijkhut Biezenweiden (Bel)
Liempde: kijktoren 't Meulke' (Ned) Winkel (Turnhout): Vogelkijkhut Winkelsbroek (Bel)
Lier-Koningshooikt: Vogelkijkhut Hut van Jut (Bel) Wintelre: Kijkplatform Grootmeer (Ned)
Lommel-Sahara: Uitkijktoren De Reus van Bosland (Bel) Zeewolde: Tuurtoren Stille Vallei (Ned)
Losser: vogelkijkhut Oelemars (Ned) Zoutleeuw: Het Vinne (Bel)
Lunteren: Uitkijktoren De Hessenhut (Ned) Zuid-Kennemerland: Nationaal Park (Ned)
Marker Wadden: Uitkijkhut Steltloper (Ned) Zwartsluis: Vogelkijkhut De Olde Maten (Ned)

Hapert: Vogelkijkscherm rioolwaterzuivering bassin

Langs de verbindingsweg tussen het Noord Brabantse Hapert en Casteren staat aan een van de rioolwaterzuivering bassins een vogelkijkscherm. Waterschap De Dommel heeft de kijkwand opgericht om zo ongestoord de vogels die op de bezinkbassins te kunnen spotten. De bassins maken deel uit van Waterpark Groote Beerze. Het terrein van de rioolwaterzuivering is afgesloten. Maar het waterpark kun je wel bezoeken.


Vogelkijkscherm rioolwaterzuivering bassin Hapert

De rioolwaterzuivering in Hapert maakt het rioolwater van de gemeenten Bladel en Reusel-De Mierden schoon. Dagelijks stroomt er zo’n 12.200 m³ water vanuit de rioolwaterzuivering naar het waterpark. De vijvers met waterplanten, riet en het moeras helpen de rioolwaterzuivering op een natuurlijke manier bij het schoonmaken van het water. Het draagt bij aan het doel voor de Groote Beerze. Dat is een ecologische verbinding tussen de natuurgebieden in het dal van de Beerze. Van de Belgische grens tot aan Halder bij Sint-Michielsgestel. De Groote Beerze is een Natura 2000-gebied. Het hoort daarmee bij een Europees netwerk van natuurgebieden. Door informatieborden en een vlonderpad kom je meer te weten over het proces van natuurlijke waterzuivering. Ook kan het waterpark water opslaan bij hevige regen. Dan stroomt de Groote Beerze niet over. En het grondwaterwordt hiermee aangevuld. De Groote Beerze zoekt in het waterpark zijn eigen slingerende weg.

Waterpark Groote Beerze is een unieke combinatie van vijvers, sloten, open water met waterplanten en moerasbos. Het maakt het schone water uit de rioolzuivering weer natuurlijk beekwater. Dat noemen we een 'waterharmonica'. Bij een deel worden met zonlicht (UV-licht) medicijnresten en ziekteverwekkers afgebroken. In de rietsloot zorgen planten en micro-organismen voor het verder afbreken van medicijnresten, metalen en voedingsstoffen. Ook worden hier zwevende stoffen uit het water gehaald. Het water heeft dus een extra zuiveringsstap. Vooral fosfaten en stikstof worden extra verwijderd. Fosfaten en stikstof zijn voedingsstoffen waar veel planten van leven. Maar de ecologische functie die de Groote Beerze heeft vraagt om voedselarm water. De natuurlijke nazuivering van het water zorgt hiervoor.


Waterpark Groote Beerze in Hapert
Dagelijks stroomt er zo’n 12.000 m3 water vanuit de rioolwaterzuivering naar het waterpark. Vijvers met waterplanten, rietsloten en een moerasbos helpen bij het schoonmaken van het rioolwater. Ook kronkelt er de Groote Beerze. De natuur krijgt volop de ruimte. Het water is ook aantrekkelijk voor vogels. Vanachter het vogelkijkscherm bekijk je de vogels zonder ze te storen. Misschien zie je wel een ijsvogel of een blauwborst.


Vanachter het vogelkijkscherm bekijk je de vogels zonder ze te storen. Misschien zie je wel een ijsvogel of een blauwborst. Maar de Meerkoeten, waterhoen, Wilde eend, Kuifeend, Tafeleend, Krakeend, Knobbelzwaan, Dodaars, Nijlgans, Kleine Mantelmeeuw, Oeverloper, Rietgors en de Kleine karekiet verblijven ook op het waterpark.


Locatie; Vogelkijkscherm rioolwaterzuivering bassin Hapert

vrijdag 13 juni 2025

Dessel: Vogelkijkwand Goorvijver

Tegenover recreatiepark Campinastrand aan de Zanddijk van het Belgische Dessel-Heide, bevinden zich twee van de zes vijvers van de voormalige visvijvers Het Goor. Dessel-Heide is een van de vier buurtschappen van de gemeente Dessel. Ten oosten van het Campinastrand doorsnijd de Goorstraat - een gravelpad - twee van de Goorvijvers. aan de zuidoever van de noordelijke vijver staat een vogelkijkwand, de Goorvijver Kijkwand.


Vogelkijkwand aan de Goorvijver, langs de Goorstraat (gravelweg) te Dessel (Bel)

Het Goor, vroeger een 100 ha groot moerasgebied, werd tijdens de Eerste Wereldoorlog in bouw- en weilanden omgezet. Tussen 1934 en 1938 werden er door het gemeentebestuur visvijvers aangelegd. Eén vijver werd in 1936 verhuurd en deed al snel dienst als zwem- en roeivijver, het Campina Strand genaamd. De vogelkijkwand ligt aan het gravelpad ten oosten van het Campinastrand. Dessel is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente ligt in de Kempen, op zo'n 15 km van Turnhout. Ten zuiden loopt het Kanaal Bocholt-Herentals. Gemeente Dessel kent de gehuchten Witgoor, Brasel, en Heide.


Vogelkijkwand Goorvijver, Dessel


In het gebied werden onder meer blauwborst, boerenzwaluw, boomkruiper, boompieper, tafeleend, wilde eend, winterkoning, bosrietzanger, braamsluiper, dodaars, geelgors, goudhaantje en goudvink als broedvogel waargenomen.


Locatie van de Vogelkijkwand Goorvijver, Dessel.

dinsdag 10 juni 2025

Mol-Sluis: Uitkijkheuvel Schansheide

De gemeente Mol heeft er sinds mei 2022 een mooie 360°-uitkijkheuvel bij. Dat bevindt zich in het zuidelijk deel van groeve Schansheide, nabij het Kanaal Dessel-Kwaadmechelen op het gebied van Mol-Sluis. Die werd opengesteld voor het publiek. Sibelco en Natuurpunt Netebronnen hebben er een unieke uitkijkheuvel gemaakt. Daar krijgen wandelaars een wijds uitzicht over de zandgroeven, de zandveredelingsfabriek en het omliggende heidelandschap. Via een brug over de Witloop maakt dit nieuwe wandelpad een groene verbinding richting Sluis.


Uitkijk over de Schansheide, het gebied waar Sibelco zilverzand won en nog steeds wind.

Het nieuwe wandelpad sluit perfect aan op het bestaande knooppuntennetwerk van de Provincie Antwerpen. Zo krijgt het nieuwe wandelpad twee nieuwe knooppunten: 38 nabij de ingang tot het gebied via het kanaal Dessel-Kwaadmechelen en 18 ter hoogte van de nieuwe voetgangersbrug over de Witloop. Door de nieuwe wandelverbinding kan je vanaf de brug van Sas IV langs het meer wandelen richting de nieuwe uitkijkheuvel. Je moet dus niet langer voortdurend langs het kanaal wandelen.


Schansheide - Molse-Meren - Mol Sluis

De dienst toerisme integreerde de nieuwe wandelverbinding met de uitkijkheuvel als letterlijk en figuurlijk hoogtepunt in een suggestielus. Deze is 9,7 kilometer lang. Mogelijke vertrekplaatsen zijn Zilvermeer en parking Schansheide (kruising Wolfbos en Kanaalstraat). Is een volledige wandellus te ver, maar wil je toch van de uitkijkheuvel en de prachtige omgeving genieten? Parkeer op de nieuwe parking binnen de poort aan Wolfbos. Deze geeft voortaan een rechtstreekse toegang tot het wandelgebied.


Het gebied is toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang. Je mag uitsluitend de voorziene paden betreden. Honden blijven aan de leiband. Zwerfvuil laat je niet achter. Fietsen is niet toegelaten. Zwemmen in de zandgroeve is strikt verboden.

Op 5 oktober 2023 ondertekenden Cathy Blervacq, Vice-president Duurzaamheid bij Sibelco, en Natuurpunt-voorzitter Bart Vangansbeke een charter dat de belangen omschrijft van beide partijen met het oog op een duurzame samenwerking. Natuurpunt en Sibelco hebben al vele jaren een goede relatie, wat begin dit jaar resulteerde in een beheersovereenkomst voor een deel van de steengroeve Schansheide in Dessel-Mol. Het terrein, ter grootte van 48 voetbalvelden, is een combinatie van heide, grasland, loof- en naaldbossen, moerassen en wadden. Het zal verder worden gerestaureerd en een natuurgebied worden voor natuurminnende wandelaars. De Schansheide wordt beheerd door de afdeling Natuurpunt Netebronnen.


Locatie van de Uitkijkheuvel Schansheide Mol-Sluis, te bereiken vanaf Kanaal Dessel-Kwaadmechelen.

maandag 26 mei 2025

Krimpen aan de Lek: Uitkijktoren De Beverbrug

In het natuurproject De Groote Zaag in Krimpen aan de Lek, ten zuidoosten van de Rotterdamse industriehaven, is in 2018 de Beverbrug geplaatst. De veertien meter hoge Beverbrug heeft een constructie van stalen buizen en is geïnspireerd op beverburchten. De Beverbrug fungeert niet alleen als kunststuk maar ook als uitkijktoren.


Uitkijktoren Beverbrug natuurproject De Groote Zaag, Krimpen aan de Lek

De Zaag is een eiland en natuurgebied bij Krimpen aan de Lek. De Zaag is vernoemd naar de houtzagerij die vroeger op het eiland stond. Om de kwaliteit van de natuur te verbeteren, heeft het Zuid-Hollands Landschap het eiland een flinke opknapbeurt gegeven. Dat gebeurde in samenwerking met Rijkswaterstaat, de provincie en de gemeente. In het gebied is een bijzonder uitkijkpunt te vinden: de veertien meter hoge Beverbrug, ontworpen door Ruud Reutelingsperger van kunstenaarscollectief Observatorium. De Beverbrug, een constructie van stalen buizen, is geïnspireerd op beverburchten. Vanaf de brug heb je een panoramisch zicht over De Zaag, Rotterdam, de haven en de rivier.


Uitkijktoren Beverbrug natuurproject De Groote Zaag, Krimpen aan de Lek

Om de rivier de ruimte te geven liet Het Zuid-Hollands Landschap diverse geulen uitdiepen waardoor de werking van eb en vloed sterker is geworden. Voor wandelaars liggen nieuwe wandelpaden en bruggetjes en zijn er picknickplekken gerealiseerd. Om vogels beter te spotten staat er een vogelkijkscherm. Ook is de toegankelijkheid van het natuurgebied sterk verbeterd. Zo is er een fraaie entree met een goede fietsenstalling en is er een informatiepaneel geplaatst. Een ogenschijnlijke chaotische stapeling van takken verbergt een ongelofelijk technisch hoogstandje. De beverbrug werd gebouwd vanuit het idee van deze bouwtechniek.

Wie het gebied wil bezoeken moet laarzen aantrekken. Tevens is het aan te raden een verrekijker mee te nemen.


Locatie: Uitkijktoren De Beverbrug, Krimpen aan de Lek

dinsdag 13 mei 2025

Balen-Hulsen: Vogelkijkhut Griesbroek

In natuurgebied Griesbroek wandel je in het gevarieerde landschap van de Grote Netevallei, tussen Hulsen en Olmen. Naast de Grote Nete stroomt ook de Heiloop door het gebied. Vanaf de Straalmolen, waar een uitkijktoren achter de molenaar staat, heb je zicht op een cultuurlandschap met kleinschalige landbouw. In dit artikel breng ik u naar de vogelkijkhut, die slechts 400 meter hemelsbreed oostelijk van de Straalmolen toren staat. De kijkhut is te bereiken vanaf de Zandvlietstraat. Aan het einde van de verharde weg is het nog ruim 1,5 km naar de kijkhut.


Vogelkijkhut in natuurgebied Griesbroek

In het Griesbroek broeden onder de volgende vogelsoorten: ijsvogel, roodborsttapuit, kleine karekiet, sprinkhaanzanger, bosrietzanger, blauwborst en waterral. Tot de amfibieën behoren: kleine watersalamander, alpenwatersalamander en brulkikker. De laatste is een exoot die een bedreiging vormt voor de inheemse fauna. Vissen in de wateren van het gebied zijn de beekprik, kleine modderkruiper, blankvoorn, paling, bermpje, kopvoorn, en zonnebaars.


Vogelkijkhut Griesbroek - Balen-Hulsen

In bovenstaande video breng ik u naar de vogelkijkhut, die slechts 400 meter hemelsbreed oostelijk van de Straalmolen toren staat. De kijkhut is te bereiken vanaf de Zandvlietstraat. Aan het einde van de verharde weg is het nog ruim 1,5 km naar de kijkhut. Aan het einde van de verharde weg gaat het onverhard verder. Aan het einde van de brede zandzeg gaat het rechts af, het wandelpad op. Het wandelpad ligt verscholen tussen het hoge gras. Als je vover het houten bruggetje gaat, dat met gaas is beveiligd om uitglijden te voorkomen, ga je direct links af. Even loopt het pad langs de oever van Heiloop. Daarna vervolg je door half open landschap, tot je aan het einde van het pad bij de kijkhut aan komt. Bewegwijzering is niet te vinden. Of het is er gewoon niet, of de wegwijzer bordjes zijn uit het zicht verdwenen door de begroeiing.


Van de insecten kunnen weidebeekjuffer, koraaljuffer, kempense heidelibel, diverse glazenmakers, de bloedrode heidelibel en de uiterst zeldzame veldparelmoervlinder in het Griesbeek worden aangetroffen. In totaal gaat het om meer dan vijftig zeldzame of uiterst zeldzame soorten van flora en fauna.

Het gebied, oorspronkelijk een broekbos, werd vanaf de 10e eeuw ontbost. Aanvankelijk werd het gebruikt om schapen te weiden, later kwamen er omheinde beemden die als hooiland in gebruik waren. Omstreeks 1500 was dit een feit. Later werd met een vloedbeemdensysteem voedselrijk water van de Grote Nete opgebracht om de grasproductie te doen stijgen. Turfwinning werd eeuwenlang beoefend en eind 19e eeuw werd ook ijzeroer gewonnen.


Informatiebord natuurgebied Griesbroek

In de jaren 50 van de 20e eeuw werd het bevloeiingssysteem verlaten en zorgde kunstmest voor de vruchtbaarheid. De natte beemden bleken echter niet geschikt voor landbouwmachines. en ze werden steeds vaker verlaten. Er werden hier en daar Canadapopulieren geplant en visvijvers gegraven. Andere delen werden moerassig en daar ontstonden weer elzen- en wilgenstruwelen.

Door Natuurpunt worden percelen aangekocht in het gebied. Omstreeks 2012 bedraagt de totale oppervlakte 40 ha. De aankoopperimeter van Natuurpunt bedraagt zo'n 150 ha.


Links: Wandelkaart natuurgebied Griesbroek (pijl links; Straalmolen, in het centrum - huisjes pictogram - Vogelkijkhut Griesbroek).
Rechts: wandelroute vanaf de Zandvlietstraat naar Vogelkijkhut Griesbroek (stippellijn).

Voor de wandeling in het Griesbroek zijn waterdichte laarzen aan te raden. Je steekt de Heiloop over en komt meteen in moerassig gebied terecht. Daarbij loop je langs een vijver die al gedeeltelijk een natuurlijk uitzicht heeft gekregen. Vervolgens geniet je van de boorden van de prachtige meanderende Grote Nete. Je steekt de beek over en wandelt dan verder door het noordelijk cultuurlandschap, met afwisselend naaldbos, weiden, broekbos en enkele visvijvers. Het gebied is een waterbergingsgebied van de Grote Nete, dat ook als functie heeft om dorpen te vrijwaren van overstroming. In voldoende droge periodes toegankelijk op de paden. Laarzen of stevig schoeisel zijn aangeraden bij regenweer. Tijdens natte periodes is er kans op drassige trajecten en wateroverlast.

Wandelroute: Startpunten:
Rode wandeling 3.36km, Gemiddeld 50 minuten wandeltijd
Blauwe wandeling 4.42km, Gemiddeld 70 minuten wandeltijd
Watermolenweg 2, Balen België
De Kuivereer 6, Olmen België


Locatie Vogelkijkhut Griesbroek, met de wandelroute vanaf de Zandvlietstraat. (niet 53 m, zoals Google Maps aangeeft, maar ± 1,5 Km.

Olen - Langendonk: Vogeluitkijkpunt Olens Broek

Het Olens Broek en Langendonk is een natuurgebied tussen de Kleine Nete en het Kanaal Bocholt-Herentals. Het ligt direct ten oosten van Herentals en ten noorden van Sint-Jozef-Olen. Het gebied is ongeveer 185 ha groot en wordt beheerd door het Agentschap Natuur en Bos. Het is Europees beschermd als onderdeel van Natura 2000-gebied Valleigebied van de Kleine Nete met brongebieden, moerassen en heiden.


Olens Broek

Natuurgebied Olens Broek langs de Kleine Nete maakte een mooie comeback. Het was bijna volledig verwoest door landbouwontginning en verdroging maar staat vandaag opnieuw in volle bloei. Het 185 hectare grootte Olens Broek is één van de laatste restanten van het groot moerassencomplex Geels Gebroekt. Tussen 1950-1970 ontgon men dat gebied bijna volledig voor landbouwgebruik. In 1993 startte de Vlaamse overheid met de uitbouw van het natuurgebied. Van 15 maart tot 1 juli is een deel van het wandelpad door het Olens Broek afgesloten. Hiermee willen we tijdens de broedperiode van de vogels in het centrale deel van het natuurgebied meer rust creëren. Om toch van de natuur te kunnen blijven genieten zijn er voor de wandelaars alternatieve routes beschikbaar.

LET OP: Knuppelpad afgesloten omwille van veiligheidsredenen
Het Agentschap voor Natuur en Bos sluit het knuppelpad in Olensbroek. Het pad verkeerde in een slechte staat. Helaas heeft de overvloedige regenval en langdurige aanwezigheid van water in Olensbroek het vlonderpad extra schade toegebracht. De beheerder kan de veiligheid van de bezoekers niet langer garanderen. Een omleiding is voorzien via de knooppunten 51 naar 50 of 53 en van 60 naar 53 of 52. De wandelroute van het Koperdorppad volgt een omleiding via de knooppunten 55 naar 51-53-60-52.

Er is een overgang van droge zandgronden met struikheide, klein warkruid en heideknotszwam. Op de wat nattere voedselarme delen vindt men wilde gagel, zonnedauw en moeraswolfsklauw. De voedselrijke veenbodem wordt gekenmerkt door moeraswederik, snavelzegge, gele lis en melkeppe. Tot de broedvogels behoren: wielewaal, nachtegaal, zwartkop, tuinfluiter, kleine karekiet, waterral grasmus en tuinfluiter. De sijs is hier een wintergast.


Plattegrond Olens Broek - Langendonk

Dit reservaat is het resultaat van natuurherstel, want een aanzienlijk deel ervan was een landbouwontginning die ten prooi viel aan verdroging. Het is een onderdeel van het vroegere, veel grotere, Geels Gebroekt, dat tussen 1950 en 1970 vrijwel volledig ontgonnen werd. Vanaf 1993 werd dit gebied hersteld. Hierbij werden oude veenkuilen weer open gemaakt, werd de voedselrijke bovenlaag verwijderd en werden de elementen van het gebied, zoals elzenbroekbos, hooilanden, houtwallen en rivierduinen, weer als zodanig beheerd.

Tot het natuurgebied behoort ook de Hellekens, dicht tegen Herentals aan, dat in de jaren '60 van de 20e eeuw met zand uit het Albertkanaal werd opgespoten. Dit gebied werd later omgevormd tot een waterbergingsgebied, waarbij ook een voormalige meander van de Kleine Nete weer werd hersteld.


Lokatie: Vogeluitkijkpunt Olens Broek (te bereiken via de zandweg vanaf De Bleek 24-26, 2250 Olen, België)

zaterdag 10 mei 2025

Antwerpen: Vogelkijkhut Hut van Paul Blokkersdijk

In natuurgebied Blokkersdijk op de Linkeroever (westoever) van de Schelde in Antwerpen staat een observatiehut, "Hut van Paul". De hut aan de zuidwestkant van de plas is bereikbaar via de parralelweg langs de E34. Aan de noordwest kant van de plas werd in 2017 een vogelkijkhut gebouwd in opdracht van Natuurpunt Waasland. Echter vogelkijkhut Willy's hut is vanwege werkzaamheden tot nader order (geschat op 2027) niet bereikbaar.


Observatiehut Hut van Paul aan de Linkeroever, Antwerpen - © natuurpunt.be

In 1988 wordt Blokkersdijk samen met het natuurreservaat De Kuifeend op rechteroever een Europees Vogelrichtlijngebied en in 1998 wordt het door de Vlaamse Regering erkend als natuurreservaat. Hierdoor komt er financiële steun van de Vlaamse Overheid voor het beheer, natuurontwikkeling en infrastructuur. Datzelfde jaar wordt Blokkersdijk op het gewestplan Antwerpen helemaal ingekleurd als natuurreservaat.

In november 2017 werd ter vervanging van een bouwvallige observatiehut, die aan de oostoever van de plas sond, een nieuwe hut gebouwd in het Moerasbos aan de NW-kant van de plas. De kijkhut kreeg de naam Willy's hut, genoemd naar de natuurobservator van Natuurpunt Waasland: Willy Verschueren. De beherende vereniging NPWAL evolueerde naar de huidige Natuurpunt Waasland vzw, actief in 11 gemeenten op de Linkerscheldeoever met 10 kernen en als beheerder voor Blokkersdijk Natuurpunt Waasland Kern Antwerpen Linkeroever. Intussen werd op 1 juni 2019 de taak van conservator door Willy Verschueren overgedragen aan Deborah Dirven. Maar Willy Verschueren zegt Blokkersdijk nog niet vaarwel en blijft nauw betrokken bij het beheer en de vogelmonitoring.

De vogelrijkdom van Blokkersdijk is alom gekend. Sinds het begin van de waarnemingen in 1970 werden er niet minder dan 282 soorten van wilde oorsprong waargenomen en daarnaast nog eens 50 exoten. Jaarlijks vinden 160 verschillende vogelsoorten hun weg naar de plas van 50 hectare in Blokkersdijk. De hut werd in februari 2018 geopend.


Observatiehut Hut van Paul aan de zuidwestkant. Toegang E34.

Hoe geraak je er?
Ingang De zuidwestelijke toegang (parallel aan de E34) is toegankelijk als uitkijkpunt. Het is niet mogelijk om hier rond de plas te wandelen. De noordoostelijke toegang (de kant van de Scheldedijk) zal pas heropenen als de Oosterweelwerken afgerond zijn (geschat op 2027). Vanaf de auto Parking aan de E34, is de Observatiehut Hut van Paul te bereiken via de zijrijbaan van de Charles De Costerlaan Antwerpen (richting Zwijndrecht). Met de fiets Fietsknooppunt 46 ligt vlakbij.


Routeaandeuding naar de Observatiehut "Hut van Paul" via afrit 8 van de E34


De vogelkijkhut in het Moerasbos aan de noordwestzijde van de plas is tot nedio 2027 niet bereikbaar. Je kunt vogels spotten vanuit de kijkhut "Hut van Paul" aan de parking langs de E34 (Hut van Paul).

zaterdag 3 mei 2025

Lier-Koningshooikt: Vogelkijkhut Hut van Jut

In het provinciale overstromingsgebied Jutse Plassen in Koningshooikt (Lier) werd zaterdagavond een vogelkijkhut ingehuldigd. De Hooiktenaars pleiten voor een uitbreiding van het gebied. De vogelkijkhut heeft een groendak en een aanloopsteiger en brengt natuurliefhebbers door het riet tot aan de rand van het open water. De hut zelf is opgebouwd zodat deze, zelfs bij het vollopen van het overstromingsgebied, steeds boven het hoogste waterpeil prijkt.


Vogelkijkhut Jutse Plassen, Lier-Koningshooikt

Van in de nieuwe vogelkijkhut, in de volksmond al ‘de hut van Jut’ genoemd en gebouwd op het observatieschiereiland van de Jutse Plassen, heb je een fluisterzicht op de vogels van het riet, de oever en het open water. Het natuurgebied, beheerd door Natuurpunt De Wielewaal, is niet enkel perfect voor ornithologen, maar ook voor wandelaars en voor jongeren en gezinnen met kinderen die de natuur willen ontdekken

De Jutse Plassen zijn voor veel Hooiktenaars een belangrijke, groene plaats. Ze komen er om te wandelen of te joggen of ze zoeken er bewust de rust en natuur op. In het visiedocument voor een Veerkrachtig Koningshooikt pleiten ze voor een uitbreiding van het gebied. Daarnaast vragen de inwoners de erkenning als natuurgebied, zodat het domein Jutse Plassen ook in de toekomst zeker behouden blijft.

In de Jutse Plassen zijn al meer dan 180 verschillende vogelsoorten waargenomen waaronder zeldzame soorten als woudaap en purperreiger.


Locatie Vogelkijkhut Hut van Jut, aan de Jutse Plassen in Koningshooikt (Lier)

vrijdag 2 mei 2025

Balen-Scheps: Vogelkijkwand Scheps

Het natuurgebied (302 hectare), tussen het gehucht Belgische Scheps (Balen) en Olmen, is een juweeltje van een beekvallei. Eeuwenlang hebben waterlopen het landschap geboetseerd en dat doen ze nu nog steeds. De 'Schepswandeling', in 2012 uitgeroepen tot 'mooiste wandeling van de provincie Antwerpen', brengt je langs de mooiste plekjes in Scheps. En wil je even rusten, stop dan even aan de vogelkijkwand of op het picknick-eiland.


De vogelkijkhut Scheps aan de voorkant.

In dit natuurgebied wisselen moerassen, broekbossen, weiden en graslanden elkaar af. Moerasplanten zoals engelwortel, moerasspirea, valeriaan, wederik, moerasandoorn en wilde bertram geven kleur aan het landschap en trekken veel insecten aan. Kronkelende waterlopen met bijzondere vissen zoals beekprik, beschermd door Europa, en kwabaal. Talrijke poelen zorgen, samen met de waterlopen, voor een behoorlijk vis en amfibieënbestand. Dat vinden visetende vogels zoals blauwe reiger, grote zilverreiger of ijsvogel dan weer heel leuk. Langs de weilanden kom je roodborsttapuit, wulp en kievit tegen, in de moerassen hoor je Roerdomp, blauwborst, rietgors en waterral. Tijdens mijn bezoek werd ik getrakteerd op een ooievaar die een stuk voor de kijkwand aan het foerageren was. De koekoeken riepen elkaar toe en de roerdomp liet zijn diepe roep horen. Kom je 's morgens of 's avonds, dan kan je reeën zien.


Vogelkijkwand Natuurgebied Scheps - Balen


Op de parkeerplaats aan de Halflochtdijk, 2490 Balen, België staan borden met informatie over het gebied.
Voor de wandeling ga vanaf de parkeerplaats links af om na de linker bocht, rechts af de onverharde weg te volgen begint.

Deze vallei in de bovenloop van de Grote Nete is een groene oase in het landschap. Een vogelkijkwand, zitbanken en een eiland met picknickplaats in een vijver werden voor de bezoekers aangelegd. Het wordt beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos. Het gebied is Europees beschermd als onderdeel van Natura 2000-gebied 'Bovenloop van de Grote Nete met Zammelsbroek, Langdonken en Goor'.


Vanuit Vogelkijkwand Scheps kun je heel wat vogels spotten.


Lokatie: Vogelkijkwand Scheps (te bereiken via de Halflochtdijk, 2490 Balen, België. Parking Scheps, Halflochtdijk z/n.
Ga rechts af het onverharde deel van de Halflochtdijk in, op het punt waar de Odradakapel Street begint.)