Waar vind ik een vogelkijkhut?

Als vogelliefhebber wil je wel graag weten waar je het best vogels kunt spotten zonder ze te verjagen. Voor de fotografen is het nog eens zaak om zo dicht mogelijk bij de te fotograferen vogels te komen. Een lange telelens heeft immers ook z'n beperkingen. Kleine vogeltjes dicht bijhalen en ook nog een mooie scherpe tekeningen in de beelden verkrijgen kan enkel met hele grote, maar ook hele duren telelenzen.

In Nederland en België steeds meer vogelkijkhutten en vogelkijkwanden gebouwd. Een groot deel daarvan worden beheerd door het Nederlandse Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, provinciale Landschapsbeheer organisaties, gemeenten en plaatselijke natuurverenigingen. In België verzorgen Natuurpunt en de Provinciale natuur domeinen voor een groot deel het exploiteren van de kijkhutten.

Op dit blog worden vogelkijkhutten geschreven, met de locatie en de vogelsoorten die daar voorkomen. U kunt een vogelkijkhut aanmelden via Facebook. Ga naar de "Chatbericht sturen" en geeft de Google Maps locatie door en de naam van de kijkhut, met een foto waarvan u in de chat verklaart dat u die zelf heeft gemaakt.

Abonneer op mijn kanaal

Index Vogelkijkhutten en vogelspot locaties: (stand: 144 locaties)
Afferden: Uitkijktoren (Ned)	Marker Wadden: Vogelkijkhut Duikeend (Ned)
Antwerpen: Vogelkijkhut Hut van Paul Blokkersdijk (Bel)	Markiezaatsmeer: Kijkhut en toren (Ned)
Arendonk: Vogelkijkhut 'de Vogelaar' op ‘t Goorken (Bel) + video	Middelbeers: Landschotse Heide (Ned) + video
Arendonk: Uitkijktoren aan Vallei van de Wamp (Bel) + video	Moergestel: Uitkijktoren Reuselhoeve (Ned)
Arendonk: Vogelkijkplatform aan De Brakeleer (Ned)	Mol-Sluis: Uitkijkheuvel Schansheide (Bel) + video
Averbode: Vogelkijkhut Munninckxgoor (Bel)	Mook: Uitkijktoren Mookerschans (Ned)
Bakel: Vogelkijkwand Stippelberg (Ned)	Naardermeer: Kijkscherm Kleiplas (Ned)
Balen-Hulsen: Uitkijktoren Straalmolen (Bel) + video	Nederweert: Kijkhut Weerterbos (Ned)
Balen-Hulsen: Vogelkijkhut Griesbroek (Bel) + video	Nederweert-eind: Kijkhut De Banen (Ned)
Balen-Scheps: Vogelkijkwand Scheps (Bel) + video	Olen: Vogelkijkpunt Olens Broek (Bel) + video
Beerse: Vogelkijkhutten Natuurgebied Eksterheide (Bel) + video	Oostvaardersplassen: De Kluut en Zeearend (Ned)
Bergeijk: Uitkijktoren voormalige visvijver Liskes (Ned) + video	Ospel: Vogelkijkhut en Uitkijktoren 'De Groote Peel' (Ned)
Bergeijk: De Plateaux (Ned)	Oudega: Romsicht - Alde Feanen (Ned)
Best: Vogelkijkhut aan de Ecozone (Ned) + video	Oud-Heverlee - Blanden: Uitkijktoren De Torenvalk (Bel)
Beveren-Leie: kijkhut Zavelput	Oud-Heverlee: Kijkhut Grote Bron en Roerdomp (Bel)
Biesbosch: Maltha-Spieringpolder (Ned)	Oud-Heverlee: Uitkijktoren Dijlevallei (Bel)
Biezenmortel: Kijkwand De Leemputten (Ned)	Oud-Heverlee: Vogelkijkhut aan de Koebrug (Bel)
Biezenmortel: Uitkijkpunt Steenfabriek d’n Oven (Ned)	Oud-Turnhout: Uitkijktoren en kijkhut De Liereman (Bel) + video
Boxtel: Tour de Frans toren, Banisveld (Ned) + video	Peize: Uitkijktoren De Onlanden (Ned)
Brakel: Uitkijktoren Zwalmvallei (Bel)	Pelt: Kijkhut aan de Provincievijver Hageven (Bel) + video
Bree: Mariahof - De Luysen (Bel)	Pelt: Uitkijkpunt Hageven aan de Dommel (Bel)
Chaam: Kijkscherm Bleeke Heide (Ned)	Piaam: Vogelkijkhut De Ral (Ned)
De Lutte: Kijkhut arboretum Poort-Bulten (Ned)	Postel: Langelinneput en Ronde Put (Bel) + video
Den Oever: Waddenzee vogelkijktoren (Ned)	Ravels: Kesseven en Klotgoor (Bel)
Dessel: Sas4 Uitkijktoren (Bel)	Ravels: Kijkwand Flaasheide (Bel) + video
Dessel: Vogelkijkwand Goorvijver (Bel) + video	Ravels: Kijkwand Litse Heide (Bel)
Diessens Broek: Uitkijktoren (Ned)	Retie: Kattesteertvijver, Prinsenpark (Bel) + video
Diksmuide: De Blankaart (Bel)	Retie: Kleine Hooibeekvijver, Prinsenpark (Bel) + video
Dollard: De Kiekkaaste (Ned)	Reusel: Vogelkijkhut 'De Kiekaste' op De Moeren (Ned)
Drie: Wildkijkhut Wildarena Witte Hoogt (Ned)	Reusel: Het Goorven † (Ned)
Elst: Vogelkijkscherm en heuvel Het Waterrijk (Ned)	Reusel: Uitkijktoren Outdoor Park (Ned)
Emmen: Kijkhut Bargerveen (Ned)	Reusel: Vogelkijkwand op Natuurgebied 't Beleven (Ned)
Esbeek / Lage Mierde: Flaes toren - 'De Utrecht' (Ned) + video	Riethoven: Uitkijktoren Einderheide (Ned) + video
Fochteloërveen: Uitkijktoren 'De zeven' (Ned)	Rijsbergen: Vogelkijkhut de Flesch, Pannenhoef (Ned)
Goeree Overflakkee: Kijkscherm Volgerland (Ned)	Sint-Lenaarts: Vogelkijkwand De Leeuwerk (Bel) + video
Goirle: Vogelkijkhut 't Abts Moer op de Regte Heide (Ned) + video	Sint-Lenaarts: Kijkhut Natuurgebied Hoofsweer (Ned) + video
Goirle: Natuurpoort Roovertsche Leij (Ned)	Sint-Oedenrode: Uitkijktoren Rond door Recht (Ned)
Graauw: Land van Saeftinghe (Ned)	Sleeuwijk: Hollandse Waterlinie (Ned)
Halsteren: Uitzichttoren Pompejus (Ned)	Soerendonk: Kijkhut 'How ut Moi' (Ned) + video
Hapert: Mariatoren, Kempisch Bedrijvenpark (Ned)	Someren: Kijkhut Keelven (Ned)
Hapert: Vogelkijkscherm Waterpark Groote Beerze (Ned) + video	Someren: Kijkhut 'Laat ut zo' (Ned)
Harelbeke: Kijkhut De Gavers (Bel) (Bel)	Spa: Tour Jean Valière toren (Bel)
Haringvliet: Vogelobservatorium Bliek (Ned)	Spoordonk: Vogelkijkwand Kattenbergs Broek (Ned)
Heeswijk-Dinther: Uitkijktoren De Heeskijk (Ned)	Sprang-Capelle: De Dullaard (Ned)
Heeze: kijkhut De Plaetse, Strabrechtse Heide (Ned) + video	Steenbergen: Vogelkijkhut Roode Weel (Ned)
Herkenbosch: Uitkijktoren de Meinweg (Ned)	Stekene: Uitkijktoren Niemandsland (Bel)
Hertogenbosch: De Moerputten (Ned)	Stevensweert: Uitkijktoren Molenplas (Ned)
Hijken: Vogelkijkhut Diependal (Ned)	Stokkum (Gld): Uitkijktoren Hulzenberg (Ned)
Hilvarenbeek: Rovertse Heide (Ned)	Swartbroek: Kijkwand 'De Krang' (Ned)
Hoboken: Kijkpunten Hobokense Polder (Bel)	Terneuzen: Kijkwand Margarethapolder (Ned)
Hoek van Holland, Uitkijktoren bij Museum iCOON (Ned)	Tielen: Nog geen vogelkijkhut in de Calievalleii (Bel)
Hoogeloon: Kijkpost Kleine Beerze (Ned)	Tiengemeten: Uitkijktoren in het Haringvliet (Ned)
Ieper: Vogelkijkhut aan de Verdronken Weiden (Bel)	Tilburg: Kempentoren, Spoorpark (Ned)
Kalmthout: Brandtoren Kalmthoutse Heide (Bel)	Tilburg: Leikeven Huis ter Heide (Ned)
Kalmthout: Uitkijktoren en kijkplatform Stappersven (Bel)	Tilburg: Uitkijktoren De Nieuwe Herdgang (Ned)
Kapellebrug: Uitkijktoren Niemandsland (Ned)	Turnhout: Kijkplatform Turnhouts Vennengebied (Bel)
Kinrooi: Vogelkijkhut Zig (Bel)	Turnhout: Uitkijktoren 'Bels Lijntje' (Bel) + video
Kootwijkerzand: De Zandloper (Ned)	Turnhout-Winkel: Vogelkijkhut Winkelsbroek (Bel) + video
Krimpen aan de Lek: Uitkijktoren De Beverbrug (Ned)	Valkenswaard: Tongelreep beekdal (Ned)
Laag-Soeren: Observatiehut De Elsberg Veluwezoom (Bel)	Valkenswaard: Uitkijktoren Egelven (Ned)
Laakdal Trichelhoek: Vogelkijkhut 'T Laak (Bel)	Vlieland: Vogelkijkhut Kroon’s Polders (Ned)
Lage Mierde / Esbeek: Flaestoren (Ned) + video	Volkel: Vogelkijkhut BillyBird Hemelrijk (Ned)
Lage Mierde: Kijkwand Wellenseind (Ned)	Vragender: Uitkijktoren Vragenderveen (Ned)
Lauwersmeer: Jaap Deensgat (Ned)	Weert: uitkijktoren Weerterbos (Ned) UPDATE
Lichtaart: Vogelkijkhut aan de Snepkensvijver (Bel) + video	Willebroek: Kijkhut Biezenweiden (Bel)
Lichtaart: Vogeltkijkhut aan het Zwart Water (Bel) + video	Winkel (Turnhout): Vogelkijkhut Winkelsbroek (Bel)
Liempde: Uitkijktoren 't Meulke' (Ned)	Wintelre: Kijkplatform Grootmeer (Ned)
Lier-Koningshooikt: Vogelkijkhut Hut van Jut (Bel)	Winterswijk-Meddo: Vogelkijkhut Groenlose Slinge (Ned)
Lommel-Sahara: Uitkijktoren De Reus van Bosland (Bel) + video	Zeewolde: Tuurtoren Stille Vallei (Ned)
Losser: vogelkijkhut Oelemars (Ned)	Zoutleeuw: Het Vinne (Bel)
Lunteren: Uitkijktoren De Hessenhut (Ned)	Zuid-Kennemerland: Nationaal Park (Ned)
Marker Wadden: Uitkijkhut Steltloper (Ned)	Zwartsluis: Vogelkijkhut De Olde Maten (Ned)

Mook: Uitkijktoren Mookerschans

Op de Mookerheide nabij staat op een stuwwal uit de ijstijd een piramidevormige uitkijktoren. De Mookerheide is een bos- en heidegebied ten oosten van Mook in de gemeente Mook en Middelaar in het noorden van de Nederlandse provincie Limburg. De heide en de omgeving van Mook waren zowel in de Tachtigjarige Oorlog als in de Tweede Wereldoorlog het toneel van krijgsgeweld. Bij de gevechten vielen veel slachtoffers. Het natuurgebied is sinds 1985 in beheer bij Natuurmonumenten.

Uitkijktoren op de Mookerschans - Mookerheide

De toren zelf is 20 meter hoog, maar het bovenste uitkijkplatform bevindt zich op een hoogte van 16 meter boven de grond. De vier houten palen lopen taps toe en komen in de top bij elkaar. Via een smalle, stalen wenteltrap in het midden van het uitzichtpunt kom je uit bij het brede houten uitkijkplatform. Op de heide zingt de roodborsttapuit vanaf een boomtop zijn lied. En als ’s avonds de menselijke bezoekers verdwenen zijn, komt de nachtzwaluw tevoorschijn en laat zijn sonore geluid horen. In de bossen op de Mookerheide kun je onder andere luisteren en speuren naar verschillende spechtensoorten en de boomklever.

Infobord Mookerschans

Van 1999 tot 2003 werden de Gerarda molen, molen de Reus en de Rust na arbeid grondig gerestaureerd. Drie beeldbepalende bouwwerken in de gemeente Gennep. Het werk werd deskundig uitgevoerd door molenbouwer Beijk uit Afferden (L). Het bestuur van de Molenstichting werkt al 20 jaar tot volle tevredenheid samen met eerst Harrie en sinds enkele jaren met zijn opvolger, zoon Max Beijk. In goed overleg worden de onderhoudswerken gepland en uitgevoerd. Dankzij de firma Beijk en haar vakkundige medewerkers staan de molens in Gennep er prachtig bij.

Wandelroute: Twee Schansenroute, Mookerheide

Locatie: Uitkijktoren op de Mookerschans - Mookerheide

Dichtsbijzijnde parkeergelegenheid: aan de weg Zandsteeg, voor Stichting Support Stotteren, Zandsteeg 15, 6585 KJ Mook, op ongeveer tien minuten rijden van Nijmegen.

Elst: Vogelkijkscherm en heuvel Het Waterrijk

Aan weerszijde van de A325 op grondgebied van het Gelderse Elst, tussen Arnhem en Nijmegen liggen twee Waterrijk natuurgebieden. Aan de westzijde "Waterrijk West" en aan de oostzijde "Waterrijk Oost". Op waterpark oost kun je vogelsspotten en fotograferen vanaf het slingerende vlonderpat, dat aan weerszijde begroeid is met riet. Daar kun je van dichtbij vogels fotograferen. Aan de oostzijde staat een Vogelkijkscherm, die uitzicht biedt over het moeraswater. Hoewel dit artikel verwijst naar "Vogelkijkscherm Het Waterrijk-Oost" gaat het artikel toch voornamelijk over het westelijke Waterrijk.

Vogelkijkscherm Het Waterrijk-Oost

Om te voorkomen dat Arnhem en Nijmegen aan elkaar zouden groeien werd tussen de twee steden Park Lingezegen aangelegd, met twee waterparken. Het vormt een natuurgebied 17 vierkante kilometer. Het in 2019 aangelegde rietmoeras Waterrijk-West bij Arnhem springt eruit. Een heerlijk gebied voor vogelaars en vogelfotografen die baardmannetjes, blauwborsten, lepelaars, watersnippen of zilverreigers van dichtbij op de plaat willen zetten.

In 2019 werden Waterrijk-Oost en Waterrijk-West officieel geopend. Waterrijk-Oost heeft struiken en bossen en een rietmoeras dat niet toegankelijk is. Er lopen alleen paden langs de randen, waar wel een vogelkijkscherm is geplaatst. Waterrijk-West is een rietmoeras dat wel toegankelijk is met wandelpaden die het riet doorkruisen. Waterrijk-Oost is zeker ook een bezoek waard met een mooie vogelkijkscherm bij een schelpeneilandje dat veel vogels trekt. Maar vooral Waterrijk-West werd het afgelopen jaar een trekpleister voor vogelfotografen.

Zigzaggen door het riet
Wat meteen opvalt in Waterrijk-West zijn de prachtig verhoogde houten vlonderpaden die zigzaggen door het riet. Ideaal om de rietvogels te vinden. De mix van open plassen, sloten, slikrandjes en rietvelden trekt heel veel vogels aan. Het rietmoeras wordt doorkruist door talloze wandelpaden en via uitkijkplateaus, leuke bruggetjes, een uitzichtbult en houten vlonderpaden krijg je steeds mooie inkijkjes op het water en over het riet. Het mooie is dat je de vogels, ondanks het feit dat er geen enkele vogelkijkhut in het gebied staat, regelmatig van heel dichtbij te zien krijgt en dus ook mooi van dichtbij kunt fotograferen.

Houten vlonderpaden door Waterrijk-West

Ondanks de openheid van Waterrijk-West moet je voor de echte rietvogels nog steeds goed je best doen. Maar de dichtheid aan blauwborsten, rietzangers, baardmannetjes, kleine karekieten en rietgorzen is zo groot dat je ze bijna niet kunt missen. Zeker in het voorjaar als ze luid van zich laten horen.

Er zitten zoveel blauwborsten in het gebied, dat je ze in het voorjaar bijna gegarandeerd in de kijker krijgt. Wie nog nooit een blauwborst heeft gezien maakt hier een heel goede kans. Zelf vind ik ook de reigers en lepelaars in het gebied heel leuk om te observeren. Ook leuk zijn de lepelaars die hier met hun jongen komen foerageren vanuit natuurgebied de Blauwe Kamer, waar ze broeden. Soms zijn er dan meer dan 80 lepelaars in het gebied. Ze zijn niet alleen erg fotogeniek, maar je ontdekt bij goed kijken ook nog wel eens wat nieuws.

Wat de populariteit van Waterrijk-West nog verder heeft vergroot zijn de vele steltlopers die tijdens de vogeltrek in voor- en najaar in het rietmoeras neerstrijken. Het rijtje steltlopers dat alleen al in 2024 is gezien is lang: kemphaan, grutto, kluut, wulp, regenwulp, bontbekplevier, bosruiter, zwarte ruiter, groenpootruiter, tureluur, oeverloper, witgat, watersnip, bokje en bonte strandloper. Ook de zeldzaamheden zoals de steltkluut of de Temmincks strandloper. In 2024 trokken een gestreepte strandloper en een zwarte ibis veel bekijks, maar ook uitzonderlijk veel watersnippen.

Hoe kun je er komen?
Waterrijk-West ligt tussen Arnhem en Elst aan de westzijde van de A325, ingeklemd tussen de Linge en Rijkerswoerdse Plassen. Het gebied is gemakkelijk bereikbaar per openbaar vervoer. De bushalte ‘Park Lingezegen, Elst’ ligt direct naast het gebied. Met buslijn 14 ben je er vanuit Station Arnhem Centraal binnen een half uur en vanuit Station Nijmegen Centraal in ongeveer 40 minuten.

Locatie: Uitkijkheuvel het Waterrijk-Oost, Elst

Ook met de fiets is Waterrijk-West uitstekend bereikbaar. Vanuit Station Arnhem Centraal is het ongeveer 7 kilometer fietsen. Nog dichterbij ligt Station Arnhem-Zuid van waaruit het ongeveer 2,5 kilometer lopen/fietsen is naar Waterrijk-West. Door het hart van Waterrijk-West loopt een fietspad (Waterrijksepad) dus je kunt het gebied prima deels met de fiets verkennen.

Kom je met eigen vervoer dan is de beste parkeerplaats die aan de zuidkant van Waterrijk-West (adres: 1e Weteringsewal, Elst). Vanuit die parkeerplaats kun je een mooie rondwandeling van ongeveer 3,5 km door het hele gebied maken.

Locatie: Vogelkijkscherm Het Waterrijk-Oost, Elst

Een bezoek aan Waterrijk-West is gemakkelijk te combineren met een bezoek aan Waterrijk-Oost dat aan de andere kant van de snelweg A325 ligt en waar je via een brug over de snelweg vrij snel kunt komen.

Op mijnvogelroutes zie je hoe je er kunt komen.

Sint-Lenaarts: Kijkhut Natuurgebied Hoofsweer

Aan de zuidkant van het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten op grondgebied van het Belgische Sint-Lenaarts, gemeente Brecht ligt het natuurgebied Kooldries en Hoofsweer. Aan de voormalige kleiputten - waar de grondstoffen werden opgegraven de baksteen fabrieken in de regio - is een vogelijkhut gerealiseerd. Een bezoekt aan Natuurgebied Kooldries en Hoofsweer in Sint-Lenaarts is pas geslaagd als je de vogelkijkhut hebt aangedaan. Neem zeker de tijd om vogels te spotten dankzij de vogelkijkwand aan de grootste van de 17 kleiputten.

Vogelkijkhut in Kooldries Hoofsweer - Sint Lenaarts

De Kooldries meet 17 hectare en het Hoofsweer meet 30 ha. Kooldries kwam in beheer bij Natuurpunt en Hoofsweer bij het Agentschap Natuur en Bos. Uiteindelijk werden deze gebieden samengevoegd, maar het beheer bleef in handen van voornoemde organisaties. Dit gebied is een restant van de vroegere steenfabrieken. Tijdens het graven van het Kempisch Kanaal in de negentiende eeuw stootte men in de streek op omvangrijke kleilagen. Onmiddellijk naast het kanaal ontstonden er talrijke steenfabrieken, die van de klei gebruik maakten. Zij lieten vele kleiputten in het landschap achter.

Vogelkijkhut Hoofsweer, Natuurgebied Kooldries - Sint-Lenaarts (Brecht)

De ligging naast het kanaal creëert een wisselwerking tussen het uitdrogen en vernatten van de onderliggende kleilaag. Dit zorgt voor een unieke fauna en flora. Een verscheidenheid aan planten waaronder de zeldzame ronde zonnedauw, libellen en vlinders en vele vogelsoorten die je kan bewonderen aan de kleiputten. Het gebied is enkel toegankelijk voor wandelaars en honden moeten aan de leiband blijven.

In de Kooldries komen zeven soorten amfibieën voor: bruine en groene kikker, pad en vier soorten watersalamanders. In sommige vijvers, waar vissen zwemmen, tref je weinig of geen salamanders aan, in andere zijn ze talrijk. De grootste en ook zeldzaamste is de kamsalamander, die hier in drie vijvers rondzwemt. Poelen en vijvers zijn van levensbelang voor amfibieën. In het water komen veel kleine waterdiertjes voor die als voedsel dienen. In de paartijd zetten de amfibieën hun eitjes af in het water, veelal verscholen tussen de vegetatie. Om een populatie gezond te houden is een uitwisseling van dieren uit verschillende waterpartijen noodzakelijk. In heel Vlaanderen werkt Natuurpunt aan de bescherming van waterrijke gebieden om de overlevingskansen van amfibieën te vergroten.

Waarnemingen.be meldt soorten als: Aalscholver, Blauwe Reiger, Brilduiker, Dodaars, Fuut, Geoorde Fuut, Grote Canadese Gans, Grote Zaagbek, Grote Zilverreiger, Kleine Zilverreiger, Knobbelzwaan, Kolgans, Kuifeend, Meerkoet, Nonnetje, Ooievaar, Pijlstaart, Purperreiger, Roerdomp, Slobeend, Smient, Visarend, Wilde Zwaan, Wintertaling, Witgat, Witoogeend, Zomertaling en Zwarte Zwaan.

Start de wandeling bij Taverne Cuvée Hoeve. Het zijn avontuurlijke wandelroutes waarvan de paden niet verhard zijn. Het is dan ook raadzaam om goed wandelschoeisel aan te trekken en bij slecht weer laarzen.

Wandelen in Kooldries en Hoofsweer. tartpunten: Kooldries, Boudewijnstraat, 2020 Sint-Lenaarts Sint-Lenaarts, België.

Kooldries Wandeling 3.33km. Gemiddeld 50 minuten wandeltijd
Hoofsweer Wandeling 3.48km Gemiddeld 50 minuten wandeltijd

Locatie: Vogelkijkhut Hoofsweer, Natuurgebied Kooldries - Brecht

Kapellebrug: Uitkijktoren Niemandsland (Ned)

Midden op de Belgisch-Nederlandse grens, nabij Kapellebrug (Ned) en Stekene (Bel) staat een uitkijktoren van ongeveer 22 meter hoog met een panoramisch uitzicht over het grensgebied. De toren symboliseert de verbondenheid tussen Zeeuws-Vlaanderen en het Waasland. De toren staat bij grenspaal 281 op grondgebied van het Belgische Stekene is gratis toegankelijk. De landsgrens loop dwars onder de toren door.

Uitzichtpunt Niemandsland op de Nederlands-Belgische grens nabij Kapellebrug (Ned) en Stekene (Bel)

Tijdens de Tachtigjarige oorlog - in de 16de en 17de eeuw – stonden de landsgrenzen en belangrijke knooppunten vol met torens. De naam ‘Niemandsland’ verwijst naar de Tweede wereldoorlog, toen het gebied waar de toren staat een smokkelroute en verboden gebied was. Vandaag de dag is de toren de start van verbondenheid en een meer intense samenwerking tussen het Waasland en de noorderburen in Zeeuws-Vlaanderen.

Terwijl Pagadder Mira op de uitkijk staat, en haar zus Piedra de stad Hulst bewaakt, kan jij de toren beklimmen en genieten van het uitzicht over het natuur- en waterwingebied. Kijk naar links, naar rechts, naar voor, naar achteren. Waar je ook staat, je hebt een fenomenaal uitzicht over Nederland en Vlaanderen. Verspreid over vijf verdiepingen krijg je informatie over de natuur, het agrarische karakter en de geschiedenis van de omgeving. Scan je de QR-code in, dan krijg je een kaart die je de weg wijst naar de ondernemers in de buurt die hoeve- en streekproducten aanbieden.

De toren staat midden op de landsgrens, vlakbij grenspaal 281 in het waterwingebied van Sint Jansteen - gemeente Hulst - en Stekene (Bel).

Download de wandelroute om het Niemandsland te ontdekken.

Uitzichtpunt Niemandsland op de Nederlands-Belgische grens nabij Kapellebrug (Ned) en Stekene (Bel)

Wandelroute naar het Uitzichtpunt Niemandsland op de Nederlands-Belgische grens, nabij Kapellebrug (Ned) en Stekene (Bel).

Parkeren kan op de parkeerplaats bij de rotonde op de hoek Gentsevaart en Van Hogendorplaan in Kapellebrug, gemeente Huls (Ned).

Stekene: Uitkijktoren Niemandsland (Bel)

Midden op de Belgisch-Nederlandse grens, nabij Kapellebrug (Ned) en Stekene (Bel) staat een uitkijktoren van ongeveer 22 meter hoog met een panoramisch uitzicht over het grensgebied. De toren symboliseert de verbondenheid tussen Zeeuws-Vlaanderen en het Waasland. De toren staat bij grenspaal 281 op grondgebied van het Belgische Stekene is gratis toegankelijk. De landsgrens loop dwars onder de toren door.

Uitzichtpunt Niemandsland op de Nederlands-Belgische grens nabij Kapellebrug (Ned) en Stekene (Bel)

Tijdens de Tachtigjarige oorlog - in de 16de en 17de eeuw – stonden de landsgrenzen en belangrijke knooppunten vol met torens. De naam ‘Niemandsland’ verwijst naar de Tweede wereldoorlog, toen het gebied waar de toren staat een smokkelroute en verboden gebied was. Vandaag de dag is de toren de start van verbondenheid en een meer intense samenwerking tussen het Waasland en de noorderburen in Zeeuws-Vlaanderen.

Terwijl Pagadder Mira op de uitkijk staat, en haar zus Piedra de stad Hulst bewaakt, kan jij de toren beklimmen en genieten van het uitzicht over het natuur- en waterwingebied. Kijk naar links, naar rechts, naar voor, naar achteren. Waar je ook staat, je hebt een fenomenaal uitzicht over Nederland en Vlaanderen. Verspreid over vijf verdiepingen krijg je informatie over de natuur, het agrarische karakter en de geschiedenis van de omgeving. Scan je de QR-code in, dan krijg je een kaart die je de weg wijst naar de ondernemers in de buurt die hoeve- en streekproducten aanbieden.

De toren staat midden op de landsgrens, vlakbij grenspaal 281 in het waterwingebied van Sint Jansteen - gemeente Hulst - en Stekene (Bel).

Download de wandelroute om het Niemandsland te ontdekken.

Uitzichtpunt Niemandsland op de Nederlands-Belgische grens nabij Kapellebrug (Ned) en Stekene (Bel)

Wandelroute naar het Uitzichtpunt Niemandsland op de Nederlands-Belgische grens, nabij Kapellebrug (Ned) en Stekene (Bel).

Parkeren kan op de parkeerplaats bij de rotonde op de hoek Gentsevaart en Van Hogendorplaan in Kapellebrug, gemeente Huls (Ned).

Liempde: Uitkijktoren 't Meulke'

In het stroomgebied van de Dommel nabij Liepde staat een piramidevormige kijktoren met het zicht over het water van het Dommeldal. Verder heeft u een weids uitzicht over de weilanden met hier en daar wat boompartijen. Het gebied ligt in de buurt van de benedenloop van de Dommel. Vanuit het struikgewas kunt u zwartkoppen en tjiftjaffen horen zingen. Het beheer is in handen van Het Brabants Landschap.

Uitkijktoren 't Meulke' in Liempde

De uitkijktoren ’t Meulke heeft veel wat weg van de piramidevormige uitkijktoren Landschotse Heide in Middelbeers. De vier houten palen lopen taps toe en komen in de top bij elkaar. In het midden van de toren vind je de ijzeren wenteltrap. Via deze trap bereik je het vierkanten en ijzeren uitkijkplatform dat is voorzien vaan een houten dak. Vanaf de top geniet je van het prachtige gevarieerde landschap van het Dommeldal: weilanden met hier en daar populieren die de perceelsgrenzen aangeven, de eeuwenoude bolle akkers en graanvelden.

’t Meulke is best een bijzondere naam. Het verwijst naar de 14de eeuwse Antselse of Autselse watermolen die hier enkele eeuwen geleden aan de Groote Waterloop heeft gestaan. Deze molen werd reeds in 1371 vermeld. De Groote Waterloop is tegenwoordig een gekanaliseerde beek die uitmondt in de nabijgelegen Dommel. De molen werd gebruikt als schorsmolen: eikenschors werd fijngemalen tussen de molenstenen om er vervolgens run van te maken. Ergens in de 16de eeuw is deze watermolen gesloopt. De exacte ligging van de molen is niet bekend, omdat die al was gesloopt voordat er nauwkeurige kadasterkaarten waren. Enkel de naam van deze uitkijktoren herindert nog aan dit stukje geschiedenis.

Wie naar de patrijs en de kwartel wil luistert maakt hier een goede kans. Ook hoor je er zwartkoppen en tjiftjaffen zingen.

Locatei: Kijktoren 't Meulke in Liempde. Adres: Meulekensweg, 5298 NL Liempde.

In 2005 werd er een plan ontvouwd tot herbouw van een watermolen op de plaats waar men de vroegere watermolen vermoedde. In april 2009 voerden veldarcheologen van de RCE (Rijksdienst voor het Cultureel Ergfgoed) ter plekke bodemonderzoek uit, doch meerdere dagen graaf- en speurwerk leidde niet tot vinden van de locatie van de molen

Tielen: Nog geen vogelkijkhut in de Calievallei

In de Calievallei op het grondgebied van het Belgische Kasterlee bevindt zich nog geen vogelkijkhut. Het natuurgebied maakt deel uit van het Lage Rielen en Rielenbroek (Gemeente Kasterlee), en De Balderij en Winkelsbroek (Gemeente Turnhout). Het is een gebied met vochtige hooilanden, heischrale vegetaties en moerasbossen, beïnvloed door de Grote en Kleine Caliebeek. Je kunt er wandelen over verharde en onverharde paden, en honden zijn aangelijnd toegestaan. Momenteel wordt er een groot natuurherstel uitgevoerd.

Informatiebord Calievallei, Tielen-Kasterlee

Plannen bouw vogelkijkhut opgeschort
De vogelkijkhut maakt deel uit van een groter herinrichtingsproject van het Agentschap voor Natuur en Bos om het waardevolle natuurgebied te versterken. De vogelkijkhut wordt strategisch geplaatst om bezoekers een uitstekend uitzicht te bieden op de recent herstelde moerassen en vijvers in de vallei. Vanuit de hut kun je straks in alle rust vogels observeren zonder ze te verstoren. Wat kun je er spotten? Verschillende eendensoorten zoals wintertaling en slobeend. Steltlopers die in de modderige oevers naar voedsel zoeken. Roofvogels die boven het gebied jagen. Met een beetje geluk kun je zelfs de ijsvogel spotten of de sporen van een bever vinden.

Omdat er niet veel actueels op internet te vinden is besloot ik om (donderdag 7 aug. 2025) op de fiets naar de Calievallei te rijden. De vogelkijkhut en de uitkijktoren staan er nog altijd niet, wel een bord waar de locatie wordt aangeduid. Die kijkhut zou klaar moeten zijn volgen veel internet bronnen, zelfs op de interactieve kaart van het Agentschap voor Natuur en Bos staat de kijkhut aangegeven. Nu blijkt dat het Agentschap voor Natuur en Bos de benodigde omgevingsvergunning voor de herinriching van het natuurgebied nog niet heeft, en dat kan nog even duren. Mogelijk heeft de plaatselijke visclub protest aangetekend. Zij hebben en jaar geleden nog groot onderhoud gepleegd aan hun visvijver, kosten € 90.000,--. Toen dat klaar was, kregen ze van de gemeente het bericht dat ze moeste vertrekken, terwijl de grond particulier bezit is. Een tegemoetkoming in de kosten zit er niet in, volgens een van de uitbaters van de visvijver De Weerhaak - Balderij, die ik daar sprak.

Intussen wordt er flink gewerkt in het gebied. Een groot aantal bomen zijn al gerooid. Agentschap voor Natuur en Bos: "De werken zijn grotendeels uitgevoerd. De aanleg van vlonderpaden, kijktoren, wilgenteenvlechtwerk en wandelbruggen is tot onze spijt voor onbepaalde tijd uitgesteld. Voor de betreffende werken is weliswaar een omgevingsvergunning afgeleverd maar er werd een verzoek tot vernietiging ingediend bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Het blijft uiteraard onze ambitie om de publieke toegankelijkheid van de Calievallei te verbeteren en we stellen alles in het werk om de werken zo snel als wettelijk mogelijk te realiseren", zo staat te lezen op de website van het Agentschap voor Natuur en Bos.

Het valleigebied is van oorsprong een uitgestrekt (laag-) veengebied. Naast een grote oppervlakte moerasbos met voornamelijk elzenbroek wordt het gebied ook gekenmerkt door vele vijvers en enkele hooilanden. Een deel van de vijvers zijn oude turfputten, waar veen of bagger werd gewonnen. Via het wandelknooppuntennetwerk ontdek je al het moois van het natuurgebied. De belangrijkste deelgebieden zijn Balderij, Rielenbroek en Volkers. De Calievallei vormt samen met Tielenheide, Tielenkamp en Winkelsbroek een groot aaneengesloten natuurgebied ten zuiden van Turnhout. Het gebied staat onder invloed van ijzerrijk grondwater, wat de groei van bepaalde planten zoals waterviolier en dotterbloem bevordert.

Een video wordt hier te zijner tijd toegevoegd.

De Calievallei maakt deel uit van een uitgestrekt natuurgebied tussen Zevendonk en Tielen (750 hectare). In de vallei vind je vooral elzenbroekbossen, wilgenstruwelen en vijvers, afgewisseld met rietland, ruigten en enkele soortenrijke graslanden. Planten zoals waterviolier, grote boterbloem, waterdrieblad en dotterbloem danken hun voorkomen hieraan. De uitgestrekte broekbossen vormen een echte wildernis; meer dan 100 hectare in de vallei ontwikkelt zich al enkele decennia spontaan, zonder ingrepen van de mens. Ze vormen het leefgebied van vele nachtvlinders, paddenstoelen, … en meer opvallende soorten zoals kleine bonte specht, goudvink, havik en houtsnip. Het gebied herbergt één van de grootste populaties kleine ijsvogelvlinder van de regio. Langs de vijvers maak je kans op waarnemingen van ijsvogel, wintertaling, glassnijder, smaragdlibel, oeverlibel, … en recentelijk ook bever.

Het gebied is één van de grootste veengebieden van de provincie Antwerpen. Permanent hoge waterstanden zijn essentieel voor het duurzame voortbestaan. De Grote Calie, Kleine Calie en Echelsgracht, de waterlopen in de vallei, zijn eeuwen terug gegraven om het gebied te draineren.

In 2023 zijn een twintigtal vijvers heringericht. Deze ontwikkelen deels spontaan tot bos, deels tot open moeraszones. Centraal in het gebied is een open vijvergebied van 6 hectare hersteld en natuurvriendelijk ingericht. De aanleg van vlonderpaden, bruggetjes, een vogelkijkhut en een uitkijktoren zijn gerealiseerd in 2025. In de tweede helft van 2025 moet de herinrichting van tien vijvers klaar zijn. Hiervan worden zes vijvers gedempt zodat ze spontaan kunnen ontwikkelen tot broekbossen. De andere vier worden heringericht om ze te laten ontwikkelen tot open water- en oeverpartijen

Wandelkaart Calievallei, Tielen-Kasterlee

Aan de bovenste uiteinde van de blauwe lijn de (geplande) uitkijktoren en vogelkijkhut in Calievallei (onderste uiteinde van de blauwe lijn), Tielen.
Het linker deel op deze kaart is wazig gemaakt om het militaire oefenterrein af te schermen.

Hoe bereik je de vogelkijkhut?
Parkeren: Balderij 2460 Kasterlee, België - 51.259592, 4.916570 (zie wandelkaart).